Page 170 - Tasarım Beceri Atölyeleri Öğretmen El Kitabı

çalışması yapılır. Yapılan bu çalışma derlenerek poster haline getirilir.

• Bu etkinlik sonucunda katı veya yumuşak sabun elde edebilir. Bu karar çalışma grubuna bırakılıp doğru
süreci izlemeleri sağlanmalıdır. Bu süreçte NaOH çözeltisinin hazırlanması sırasında çözelti ısınabilir
(ekzotermik bir tepkime). Bu aşamada dikkatli olunmalıdır.

• Sabun yapımı sırasında farklı hayvansal veya bitkisel yağlar kullanılabilir. Bu etkinlikte zeytinyağı yağı
kullanılacaktır. Etkinlikteki amaç yöresel ürünleri tanıma ve onları kullanma olduğu için çalışma grubu
bölge/yöresine bağlı olarak farklı yağlar tercih edebilir. Örneğin; haşhaş tohumu yağı, susam yağı, yer
fıstığı yağı, soya fasulyesi yağı, ayçiçek yağı, pamuk tohumu yağı, mısır yağı, fındık yağı gibi.

• Etkinlikteki bir diğer yöresel ürün ise sabun yapımında sabuna farklı özellik kazandırmak için kullanı-
lacak yağ/esansı elde edilen bitkidir. Bu etkinlikte yetişme bölgesinin geniş olmasından kaynaklı defne
meyvesinden elde edilmiş defne yağı tercih edilmiştir. Ancak bu tercih tamamen çalışma grubuna bıra-
kılmalıdır.

• Bu etkinlikte yöresel bitkiler/ özellikleri/ kullanım amaçları çalışma grubu tarafından araştırılmalıdır.
Özellikle kullanılan yağın/esansın bölge/yöre için önemi, farklı hangi amaçlar için kullanıldığı ve bitkiye
özgü folklorik özellikler araştırılmalıdır.

• Ülkemizde sabun üretimi (i) banyo sabunu ve (ii) süs sabunu olmak üzere 2 çeşide ayrılabilir. Banyo
sabunlarından Siirt Bıttım Sabunu, Hatay Defne (Gar) Sabunu, Edremit Sabunu ve Nizip Sabunu karak-
teristik özellik gösteren Türk sabunlarıdır. Ayrıca Edirne Meyve (Misk Sabunu) ve Yalova Çiçek Sabunu
süs sabunları içinde karakteristik özellik gösteren yöresel sabunlardır. Etkinliğin gerçekleştirildiği bölge-
de yaygın olarak sabunculuk yapılıyor olabilir. Öyle ise çalışma grubunun sabunculukla uğraşan kişilerle
görüşmeleri, saha notları almaları önerilir.

ÇALIŞMA YÖNERGESİ (İŞLENİŞ)

Araştırma ayrı işlem basamakları içermektedir. Bununla beraber çalışmaya başlamadan önce öğrencilere
“Size bir bilmece soracağım, ‘Ak Tavuk Suda Yüzer’ bu nedir?” şeklinde bilmece sorularak konuya ısındırılma-
sı tavsiye edilir.

Çalışmanın aşamaları aşağıda açıklanmıştır:
İlk aşamada sabun yapımında kullanılacak olan katkı maddesi belirlenir. Bu madde bölgesel/yöresel öze-
lilğe sahip bitkilerden elde edilecek esansiyel yağ içermelidir. Türkiye farklı iklim özellikleri sebebiyle zengin
bir bitki örtüsüne sahiptir. Bu durum ülkemizi endemik bitkiler açısından dünyanın en zengin ülkelerinden

162