Page 519 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
3. 3. Behiç Ak, modern kent insanın değer yargılarının yozlaştığının
Etkinlik No.: 138
Etkinlik No.: 31
farkında olan biridir. İnternet ve kentleşme ile gelişen sağlıksız,
gerçek olmayan ilişkilerin farkındadır. Bu durum, her ne ka-
1. Bu sözler, vatanına yürekten bağlı bir yazarın kişiliğini ortaya
çıkarıyor. Ona göre vatan, insanı besleyen, giydiren kısacası her dar kaçınılmaz gibi görünse de yazar hayata karışmanın, farklı
mekânlarda farklı insanlarla gerçek ilişkiler kurmanın gereklili-
şeyini veren bir varlıktır. Bu bakımdan bu vatan için canını bile
vermeye değer. Kısacası bu sözlerde vatanını canından çok se- ğine hâlâ inanan biridir. Sorunun cevabı öğrencinin değerlen-
dirmesine bırakılmıştır.
ven ve onun için canını vermeye hazır bir yazarın kişilik özel-
likleri sezilmektedir. Etkinlik No.: 141
2. Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: Günlük hayatta “para” ve
“mevki” gibi değerler insanı vatan yolundan çevirebilir. Çok 1. Metinde bulunan noktalama işaretleri cümlenin ögelerinin ay-
parası olan kişiler bu paranın rahatlığını bırakıp vatan için mü- rılması, duraklama yerleri, vurgu ve tonlamanın belirlenmesini
cadele etmek istemeyebilir. Yine yüksek mevkilerde bulunan sağlayarak bu metnin okunması ve anlaşılmasına önemli katkı-
kişiler o mevkiyi terk edip vatan mücadelesine katılmayı red- lar sağlamaktadır.
dedebilir. 2. Metinde eylem ve hareketin ne zaman ve nasıl yapıldığını ve
3. Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: Böyle bir durumda vatanımız fiillerin derecesini göstermek için zarflar kullanılmıştır.
tehlikede olursa onun için mü cadele edecek gençlerin sayısı bir 3. Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: Örneğin soru işareti olmak
hayli fazla olacaktır. Bu durum da va tanımızın düşmanlar karşı- isteyebiliriz. Çünkü soru işaretleri soru cümlelerini göstermek
sında savunmasız kalmasına engel olacaktır. Sonuç olarak vata- için kullanılır. Soru cümleleri sayesinde karşımızdaki insana is-
nımız düşmanlar tarafından işgal edilmeyecek, Türkiye Cumhu- teğimiz soruları sorabiliriz. Böylelikle hem öğrenme sürecimizi
riyeti Devleti ilelebet yaşayacaktır. geliştirmiş hem de sorgulama ve eleştirel düşünme becerimizi
geliştirmiş oluruz.
Etkinlik No.: 139
Etkinlik No.: 142
1. Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: N. Fazıl, yalnızca bir şair de-
ğil, aynı zamanda bir nesirci ve tiyatro yazarıdır. Yazar, kendi 1. Muhtemel cevaplar şöyle olabilir:
kimliğini ve hayat görüşünü kendisi gibi bir yazar olan Husrev • Duygu ve düşünceler açık ve net bir biçimde okuyucuya aktarı-
karakteri üzerinden eserine yansıtmıştır. Bu yüzden eserin ana lamazdı. Metnin anlaşılması güçleşirdi.
kahramanının yazar oluşu tesadüfle değil, yazarın metne etkisi • Okuma zorlukları ortaya çıkardı.
ile açıklanabilir.
2. Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: Bilimsel bir tanı konulamasa • Metindeki kişilerin jest ve mimikleri, hareketleri, tutumları,
durumları belirsizleşirdi.
da eserlerinde yazarların bilinçaltıyla ilgili ipuçları bulunabilir.
Tarafını tuttuğu, yücelttiği karakterle benzer özellikler taşıdığı • Sözün vurgu ve tonlama gibi özellikleri belirtilemezdi.
düşünülebilir. 2. Öğrenciden “Anlaşılma kaygısı taşıyan bir edebiyatçı eserlerini
3. Muhtemel cevaplar şöyle olabilir: Yazar, her ne kadar yaşama- oluştururken noktalama işaretlerini kullanma ihtiyacı hisseder.”
dığı bir olayı kaleme alsa da bunu hayal dünyasından alır. Ya- anlamına gelebilecek bir yanıt vermesi beklenir. Cevabı yoruma
şamak istediği ya da başına gelmesinden korktuğu olaylardan açıktır.
esinlenir. Kendi kişiliği ile örtüşmeyen karakterleri işlerken as- 3. Metinde iki nokta karşılıklı konuşmalarda konuşan kişiyi bildi-
lında tartıştığı kişiliklerin savunmalarını kullanır. ren sözcükten sonra, yay ayraç ise konuşan kişinin hareketlerini
ve durumunu belirtmek amacıyla kullanılmıştır. Öğrenciden
Etkinlik No.: 140
her iki noktalama işaretinin işlevlerini ve kullanım sahalarını
özgün ifadelerle açıklaması beklenir.
1. 1. Yazar, günümüz dünyasında insan ilişkileri ve kent insanının
yal nızlığı üzerinden eserini kurgulamıştır. Gelişen teknoloji, Etkinlik No.: 143
insan ların iletişim kurmak için gereken mekân zorunluluğu-
nu orta dan kaldırmış ve bireyi eve, tek başınalığa hapsetmiştir. 1. Yazıda doğabilecek karışıklıkların önüne geçmek, yanlış oku-
Yazar, sanal arkadaşlar edinen, ilişkilerini internet üzerinden mayı önlemek, okumayı ve anlamayı kolaylaştırmak, herkesin
kuran bir insanın (Adam) lokantada çalışan “Garson” ile olan aynı şekilde yazıp okumasını sağlamak için yazım kurallarına
konuşmasını bize gösterirken kent insanının birey olarak yalnız- ihtiyaç duyarız. Çünkü daha güzel konuşabilmek, kendimizi
lığını da tüm çıplaklığı ile yansıtmıştır. Bu durum günümüzde güzel ifade edebilmek ve söylediğimizin anlaşılması için yazım
bize hiç yabancı gelmeyen ve çoğumuzun bizzat yaşadığı bir kuralları bir gerekliliktir.
gerçekliktir. 2. Dil, zaman içerisinde değişmekte ve bu değişim neticesinde
2. 2. Olası sorular: yeni durumlar ortaya çıkmaktadır. Konuşma kültüründe bir
Bu eseri yazarak hangi sorumluluğu yerine getirdiğinizi düşü- değişiklikle yazım da değişir. Kelimelerin bu değişimi dilin top-
nüyorsunuz? lum içerisinde insanlar ile birlikte yaşayan bir canlı olduğunun
Kimler için yazıyorsunuz? da göstergesidir. Kitabın tekrar basımında kelimelerin ilk bası-
Metinde verdiğiniz örnek ilişkilerden kaçını gerçek hayatta ya- mında olduğu gibi kullanılması hem kitabın orijinalliğini korur
şadınız? hem de zamanın ruhunu bu sayede daha iyi anlarız.
Yazarken en çok nelere dikkat ediyorsunuz? 3. Noktalama işaretlerinin temel amacı, konuşmanın anlamsal
Toplumsal ilişkiler sizce ne kadar daha kötü olabilirdi? bölünmesini belirtmektir. Böylelikle metni anlamamız kolayla-
Gerçekten de kent hayatında insanın tek başınalığı kaçınılmaz şır. Metin, dolayısıyla fikir, bize ait olmadığı için cümlenin ne
mı? zaman bittiğini, duygunun nerede verilmesi gerektiğini, nerede
İnsanlar sizce neden dostları ile bir araya gelemiyor? durmamız gerektiğini ancak noktalama işaretleri ile anlarız. Ya-
İnsanın kendini eserdeki "Adam" karakteri kadar yalnız hisse- zar bu şekilde anlamı metinde kendisi tamamlar. Yazar metinde
dip yine de sosyal hayatta sağlam ilişkiler kurmamasını neyle noktalama işaretlerini kullanmamış olsaydı metni okumamız ve
açıklarsınız?... anlamamız oldukça güçleşirdi.

518