Page 71 - Biyoloji 10 | 3.Ünite

3 DOĞAL KAYNAKLAR VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN KORUNMASI DOĞAL KAYNAKLAR VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN KORUNMASI

BÖLÜM

3.3.3. BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİN KORUNMASI

Türkiye’nin çok zengin ve dünyada benzerine az rastlanan bir biyolojik çeşitliliğe sahip olması toplu-
ma birtakım sorumluluklar yüklemektedir. Bu sorumlulukların yerine getirilmesi sürecinde resmî kurum
ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşları başarılı proje ve çalışmalar yürütür.
Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğünün Alageyik Tür Koruma Eylem Planı 2014-2018
yılları arasını kapsayan başarılı bir çalışmadır. Alageyiklerin son doğal popülasyonu Türkiye’de yaşar
(Görsel 3.57). Bu türün en kritik düzeyde nesli tükenme tehlikesi altında olması korunmasındaki gerek-
liliği artırır. Bu gereklilikten yola çıkılarak beş program öngörülmüştür. Bu programlar; koruma, habitat
iyileştirme, eğitim ve bilinçlendirme, genetik çeşitliliğin artırılması, üretim ve yaygınlaştırma, envanter
ve izleme çalışmalarıdır. 2017 yılı itibarıyla bu programlarla hedeflenen stratejik amaçların yaklaşık
%80’i gerçekleştirilmiştir. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün Eber sarısı, Avrupa kır-
mızı orman karıncası, saz kedisi, alabalık, Anadolu yaban koyunu, kuş kartalları, deniz kaplumbağaları
gibi türler için tür koruma eylem planları çerçevesinde başarılı çalışmaları mevcuttur.

Görsel 3.57: Alageyikler

Biyokaçakçılık

Türkiye, gıda ve tarım için önemli pek çok bitkinin anavatanı ve genetik çeşitlilik merkezidir. Önemli
oranda endemik bitki türlerine sahip olmasının yanı sıra tıbbi ve aromatik bitkiler açısından da zen-
ginliği ile dikkat çekicidir. Endemik tür oranının ve genetik çeşitliliğin yüksek olması, Türkiye’yi genetik
kaynaklar açısından bir cazibe merkezi hâline getirmiştir. Yurt dışındaki birçok insan koleksiyon, ticari
amaçlar, bilimsel araştırmalar açısından Türkiye’ye ilgi duymaktadır. Bu nedenle yeni bir kaçakçılık türü
ortaya çıkmış ve giderek daha büyük bir sorun hâline gelmiştir. Doğadan yabani canlıların ve onlara
ait parçaların yetkili makamların izni olmadan toplanması ve yurt dışına çıkartılmasına biyokaçakçılık
(biyokorsanlık) denir.
İnsanlığın geleceği büyük ölçüde biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve değerlendirilmesine bağlıdır.
Ülkemizin sahip olduğu kaynak değerler de, bu doğrultuda yabancı araştırmacılar için bir çekim mer-
kezi, geniş bir malzeme deposu olma özelliğindedir. Ülkemizden en çok kaçırılan canlılar; böcekler,
kelebekler, bitkiler, sürüngenler (yılan, kaplumbağa, kertenkele, vb), çift yaşamlılar (kurbağa, vb), yu-
muşakçalar (salyangoz, vb.), kuşlardır.

BİYOLOJİ 10
205