Page 3 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

KORKUNUN KOKUSUNU ALABİLİR MİSİNİZ?
İnsanlar yalnızca sesle ya da görsel yolla iletişim kurmuyor. Çünkü bazı bilimsel
araştırmalar kimi duyguları karşımızdakine koku yoluyla da aktarabildiğimizi göste-
riyor.
Söz konusu araştırmalardan birinde, sınav öncesi stresi yaşayan bir grup öğren-

ci ile spor yapan bir grup öğrencinin o andaki ter kokuları katılımcılara koklatılmış. Bu
sırada katılımcıların beyinlerindeki aktivite, fonksiyonel manyetik rezonans görüntü-
leme tekniği yoluyla izlenmiş. Buna göre, heyecanla sınavı bekleyen öğrencilerin
terini kokladıkları sırada katılımcıların beyninin empatiyle ilişkili olan bölümünde ak-
tivitenin arttığı gözlenmiş. Ancak spor yapanlar söz konusu olduğunda katılımcılarda
böyle bir etki oluşmamış. Bu, endişe ve korku hâlinin terde özel bir kimyasal işaret
oluşturduğunu, bunun da kokuyu alanlarda bir tepkiye neden olduğunu gösteriyor.

Başka bir çalışmada ise erkeklerden oluşan 10 kişilik bir grubun bir bölümüne
korku filmi, diğer bölümüne ise itici şakaların yer aldığı bir televizyon programı izlet-
tirilmiş. Ardından yine izleyicilerin teri başka bir katılımcı gruba koklatılmış. Şaşırtıcı
olan, katılımcıların bu ter kokularını ayırt etmekle kalmayıp yüzlerinde korku ve tik-
sinti yansıtacak ifadelerin oluşmasıymış.
Uzmanlar, korkunun burnumuzla algılayabileceğimiz özel bir kimyasal bileşeni
olduğunu belirtiyor. Bulgular her ne kadar bu kimyasalın insanlarda psikolojik ve
davranışsal değişikliklere neden olduğunu gösterse de bu değişimi tetikleyen kim-
yasalın ne tür bir kimyasal olduğu ve insanların bu değişimleri nasıl tespit ettiği

konusunda kesin bir bilgi yok.
(Düzenlenmiştir.)
Bilim ve Teknik Dergisi, Kasım 2017

HAZIRLAN
YORUM

1. Çevrenizdeki tanıdık kokuları diğer kokulardan nasıl ayırırsınız?
2. Beynin kokuyu algılama dışındaki diğer fonksiyonları nelerdir?
3. Dış uyaranları alıp değerlendiren sistem hangisidir?

15