Page 21 - Biyoloji 11 | 2. Ünite
P. 21
DOĞADA İŞ BİRLİĞİ
Hayvanların bazıları örneğin tilkiler, tek başlarına avlanır. Kurtlar ise toplu hâlde
avlanan canlılardır. Hayvanların diğer bir bölümü örneğin deniz kuşları yalnızca çift-
leşme mevsiminde bir araya gelerek kalabalık sürüler oluşturur. Bazı hayvanlar da
özellikle kuşlar, kelebekler, ren geyikleri, yılan balıkları ve yengeçler hep birlikte uzun
göç yolculuğuna çıkar. Bunların yanı sıra bütün yıl boyunca sürüler hâlinde yaşayan,
birlikte yiyecek arayan, birlikte yuva yapan ve yavru bakımını birlikte yapan pek çok
hayvan vardır.
Kuşların ve memelilerin toplu ya da yalnız yaşamaları dikkat çekicidir. Örneğin
kuşlar bağımsız bir habitat seçer ve burayı kendi türünden olan canlılara ve başka
hayvanlara karşı savunur. Yavrularının bu güvenli bölgede saldırganlardan korunma-
sını ve beslenmesini sağlamış olur. Kazlar sürü hâlinde yiyecek ararken içlerinden
bir kaçını yaklaşan tehlikeyi haber vermesi için nöbetçi diker. Yaban kazları da uzun
göç yollarında V harfi biçiminde uçar. Böylece birbirinin kanat çırpışıyla hava akımı
oluşturarak enerjilerini daha verimli kullanır.
Bir kolonide ya da büyük bir sürüde toplu olarak yaşayan hayvanların dayanışma
ve yardımlaşma şansı vardır. Güçlerini birleştiren hayvanlar, tehlikeli bir düşmanın
saldırısıyla daha kolay başa çıkabilir. Ayrıca bir güçlükle karşılaştıklarında ne yapma-
ları gerektiğine karar veren bir önderleri de olur.
Karıncalar, her bireyin belli bir görevi üstlendiği ortak yuvalarında düzenli ve ör-
gütlenmiş bir yaşam sürer. Karıncaların kraliçeleri ve işçileri vardır. Sadece işçiler
sindirilebilir türden besin üretebildiği için yuvanın diğer bireyleri günlük yiyeceklerini
işçilerden bekler. İşçiler, besini midelerinde taşıyarak yuvaya su getirebilme yetenek-
lerine sahiptir. Karıncalar, tek başlarına taşıyamayacakları büyük besin parçalarını
yardımlaşarak birlikte taşır.
Dağ sincapları arasında ilginç bir fedakârlık örneği gözlenir. Avcı yaklaştığında
içlerinden biri ses çıkararak avcının dikkatini kendi üzerine çeker. Avcı ses çıkaran
sincabı avlar ancak diğer sincaplar kaçar ve kurtulur. Dağ sincabının bu davranışı
popülasyondaki diğer bireyler adına yapılan bir fedakârlık örneğidir.
HAZIRLAN
YORUM
1. Canlıların birlikte yaşamalarının sağladığı yararlar nelerdir?
2. Aynı ortamda bir arada yaşayan aynı türe ait canlılar birbiriyle nasıl etkileşim içindedirler?
3. İnsan türü de birlikte yaşayan canlılardandır. Ailenizde ve okulunuzda gözlemlediğiniz fedakârlıklara
örnekler verebilir misiniz?
219