Page 3 - Biyoloji 12 | 2.Ünite
P. 3

2.1. CANLILIK VE ENERJİ


                        2.1.1. ENERJİ VE YAŞAM



            Canlıların temel birimi olan hücre, canlılığını devam ettirebilmek için
            yapım ve yıkım tepkimeleri gerçekleştirmektedir. Canlılarda gerçekle-
            şen kimyasal tepkimelerin tümü metabolizma olarak adlandırılır. Hüc-
            rede meydana gelen metabolik faaliyetler için enerji gereklidir. Örneğin
            hücreler; ürettikleri ya da dış ortamdan hazır aldıkları maddeleri kendi
            yapılarına uygun hâle getirmek, sentez yapmak ve madde alışverişini
            sağlamak için enerji harcar.
            Enerji,  iş  yapabilme  kabiliyeti  ve  gücüdür.  Bir  hücrede  gerçekleşen
            biyokimyasal reaksiyonların tamamlanması için enerji kullanmak ge-
            rekmektedir.
            İnsanlar fiziksel aktivitede bulunurken, otururken, düşünürken, konu-
            şurken, müzik dinlerken hatta uyurken bile enerji üretir ve tüketir.

            Enerji; ısı, ışık, elektrik, ses, hareket, kimyasal ve nükleer enerji gibi
            şekillerde bulunabilir. Canlılar en çok kimyasal enerjiyi kullanırken nük-
            leer enerjiyi hiçbir canlı kullanamaz.

            Enerji yok olmaz, bir formdan başka bir forma dönüşür. Örneğin sinir
            hücrelerindeki  kimyasal  enerji,  elektrik  enerjisine  dönüşerek  bilgiler
            beyne iletilir. Kulakta ses enerjisi, elektrik enerjisine dönüşerek beyne
            iletilir ve böylece duyma gerçekleşir. Hareket enerjisine kinetik enerji,
            durağan enerjiye potansiyel enerji denir. Bu iki enerji formu da birbi-
            rine dönüşebilir. Hayvanlarda potansiyel enerji, kinetik enerjiye ya da
            kinetik enerji, potansiyel enerjiye dönüştürülerek yaşamsal faaliyetler
            sürdürülür (Görsel 2.1).





















                                                                                     ARAŞTIRMA
                                                                                 Yaşamsal faaliyetleri sürdürebil-
                             Görsel 2.1: Hareket için enerji gereklidir.
                                                                                 mek için neden enerji kaynakla-
            Enerjinin hücrelerde üretimi, başka formlara dönüşümü, bir hücreden   rına ihtiyaç duyarız? Niçin vücu-
                                                                                 dumuzda var olan enerjiyi, kendi
            diğer bir hücreye ya da bir canlıdan başka bir canlıya aktarılması eko-
                                                                                 içimizde basit bir döngü hâlinde
            sistemlerin devamlılığı açısından oldukça önemlidir. Canlıların kullan-
                                                                                 kullanamıyoruz? Araştırınız.
            dığı enerji çeşitlerinin çoğunun kaynağı Güneş enerjisidir.


                                                                                             CANLILARDA    79
                                                                                    ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ
   1   2   3   4   5   6   7   8