Page 8 - Biyoloji 12 | 2.Ünite

2.2. FOTOSENTEZ

2.2.1. FOTOSENTEZİN CANLILAR İÇİN

ÖNEMİ

Canlılar, ihtiyaç duydukları enerjiyi ya kendi ürettikleri ya da ortamdan
hazır aldıkları besinlerden sağlar. Besinlerin içerisine enerji nasıl akta-
rılmaktadır? Tüm canlılar tarafından tüketilen besinler nasıl sentezlen-
mektedir? Fotosentezin canlılar için önemi nedir?
Yeryüzündeki birçok canlı için gerekli olan enerjinin kaynağı Güneş’tir
(Görsel 2.4). Canlıların Güneş enerjisini doğrudan kullanması ya da
bu enerjiyi depolaması mümkün değildir. Güneş’ten gelen ışık ener-
jisinin canlıların kullanılabileceği enerji şekline dönüşmesi fotosentez
ile sağlanır.

Görsel 2.4: Birçok enerjinin temel kaynağı, Güneş ışığıdır.

Klorofil taşıyan canlıların ışık enerjisini kullanarak inorganik madde-
lerden organik madde sentezlemelerine fotosentez denir. Mor kükürt
bakterileri gibi fotosentetik bakteriler, siyanobakteriler, bazı arkeler, ög-
lena ve alg gibi protistler ve bitkiler fotosentez yapan canlılardır. Yer-
yüzündeki canlıların büyük bir kısmı, enerji ihtiyaçlarını karşılamak için
doğrudan ya da dolaylı olarak fotosenteze bağımlıdır. İnorganik mad-
delerden organik madde sentezleyen canlılara ototrof canlılar denir.
Organik madde sentezi sırasında ışık enerjisini kullanan ototroflara ise
fotoototroflar denir. Organik besinleri sentezleyemeyen ve dışardan
hazır olarak alan canlılara heterotrof canlılar denir. Heterotrof canlı-
lar, besin ihtiyaçlarını ya ototroflardan ya da ototroflarla beslenen he-
terotroflardan karşılar. Dolayısıyla fotosentez, ekosistemlerde besin ve
enerji akışının temelini oluşturan en önemli biyolojik olaydır. Bitkiler fo-
tosentez için gerekli olan su ve mineralleri, kökleri ile topraktan alırken
CO ’yi ise atmosferden alır. Fotosentezde oluşan O ’nin fazlası atmos-
2 2
fere verilir. Fotosentez büyük oranda okyanus, deniz, akarsu ve göller-
de yaşayan milyonlarca fitoplankton tarafından gerçekleştirilmektedir.

2. ÜNİTE 84