Page 9 - Biyoloji 12 | 2.Ünite

Fotosentez Sürecinin Anlaşılmasına Katkı Sağlayan
Bilim İnsanları ve Çalışmaları
Joseph Priestley (Yosef Prestliy)

Joseph Priestley, Ağustos 1774’te oksijeni keşfetti, oksijenin solunum
ve yanma olayları için gerekli olduğunu gösterdi. Priestley, bitkilerin
oksijen üreterek havayı temizlediğini de keşfetmiştir. Bitkilerin hava-
yı temizleyerek yanma süresini etkileyen oksijeni ürettiğini ispatlamak
için bir kavanozun altına yanan bir mum ve canlı bir bitki koymuş ve
mumun daha uzun süre yandığını göstermiştir.
Theodore De Saussure (Teodor Dö Sosü)

Theodore De Saussure, 1820’li yıllarda bitkilerin ışık varlığında aldığı
karbondioksit ve verdiği oksijen miktarını ölçmeyi başarmıştır. Ayrıca
bitkilerin azotu havadan değil topraktan suda çözünmüş tuzlarla aldı-
ğını ileri sürmüştür.
Cournelius Bernardus Van Niel (Kornelyüs Bernardus Van Niyıl)

C.B.Van Niel, 1930’larda fotosentezde hidrojen kaynağı olarak suyun
kullanıldığını ispatlamıştır. Işık enerjisi ile parçalanan sudan açığa çı-
kan hidrojenlerle karbondioksitin birleşerek şekerleri oluşturduğunu
savunmuştur.
Robert Hill (Rabırt Hill)

Robert Hill, 1937 yılında fotosentezin ışığa bağımlı reaksiyonları üze-
rinde çalışmıştır.
Işığa bağımlı reaksiyonlarda oksijenin kökeninin karbondioksit olmadı-
ğını fotosentezde kullanılan su olduğunu ispatlamıştır.
Melvin Calvin (Melvin Kalvin)

Melvin Calvin, 1946 yılından itibaren fotosentezin ışıktan bağımsız re-
aksiyonları üzerinde çalışmış ve karbon metabolizmasını tüm ayrıntı-
larıyla açıklamıştır. Bu çalışmasından dolayı Melvin Calvin’e 1961’de
Nobel Ödülü verilmiştir.

Fotosentez ve Fotosentezin Gerçekleştiği Yapılar
Kloroplast

Fotosentez, ökaryot canlılarda kloroplast organelinde gerçekleşir. Klo-
roplast, bir bitkinin yeşil olan tüm kısımlarında bulunur. Yapısında kar-
bonhidrat, lipit, protein, DNA, RNA gibi organik maddelerle klorofil adı
verilen pigment bulunur.

Kloroplastın dışında seçici geçirgen yapılı ve çift katlı zar bulunur. İç
kısmı ise stroma adı verilen sıvı ile doludur. Bu sıvıda; DNA, RNA,
ribozom ve fotosentez için gerekli enzimler yer alır.

Fotosentez sonucu üretilen glikoz molekülleri, geçici olarak kloro-
plastlarda depolanır. Kloroplast; stromada yer alan DNA, RNA ve ribo-
zomlar sayesinde metabolik işlevler için gerekli olan proteinleri üretir,
çekirdek kontrolünde kendini eşleyerek sayısını artırabilir.

CANLILARDA 85
ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ