Page 15 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri 4

Beceri Temelli

Aşağıda verilen açıklamaları ve metinleri okuyup metne ilişkin soruları cevaplayınız.

1. Açıklama
15-17. yüzyıl felsefesi bilimsel gelişmelerin art arda yaşandığı dönem olmuştur. Bu döneme kadar Aristoteles fiziği ve Batlam-
yus tarafından öne sürülen evren modeli kabul edilmiştir.

Aristoteles’in evren tablosu duyu ve gözleme dayanır. Aristoteles evren mo-
deli; Orta Çağ evren modeline ilham verse de temelde farklılıkları vardır. Aris-
toteles’in bilimi MS 2. ve 15. yüzyıl evren açıklamasından farklı olarak araç
değil gerçeği anlama amacı taşır. Batlamyus, Aristoteles gibi dünyayı evrenin
merkezi olarak kabul etmiştir. Onun evren modelinde yer sabittir. Ona göre
eğer yer hareketli olsaydı üzerindeki nesne ve canlıların düşmesi gerekirdi.

Şekil: Yer merkezli evren sistemi (Temsilî)

2. Açıklama
Yeni doğa anlayışı tek bir düşünür tarafından oluşturulmamıştır. Birçok düşünürün ortaklaşa ortaya koyduğu bir görüştür.

Kopernik, yeni doğa anlayışının son hâline en çok yaklaştığı filozoflardan biri-
dir. Kilisenin de resmî görüşü olan, temeli Aristoteles ve Batlamyus’a dayanan
yer merkezli evren modelinin yerine yeni bir evren modeli koymuştur. Doğayı
anlamak için şimdiye kadar bakılanın tam tersi bir bakışa ihtiyaç olduğunu
düşünmüştür. Artık sonsuz genişlikte bir evren vardır. O güne kadar evrenin
merkezinde dünyanın olması nedeniyle her varlık insan için yaratılmış olarak
algılanmıştır. Oysa Kopernik bunu temelden sarsmış, dünya artık sonsuz evren
karşısında bir toz zerresi gibi kalmıştır. Bu yönü ile Kopernik’in felsefesi insan,
doğa ve evrene dair kavrayışı farklı bir şekilde yorumlar. Bu düşünce köklü dü-
şünsel bir değişimi beraberinde getirmiş, o güne kadar sarsılmaz kabul edilen
gerçekler sorgulanmıştır. Bununla birlikte görüşünün Aristoteles ve Batlam-
yus’un görüşlerinden tek farkı dünyanın hareket ettiği bilgisidir.
Şekil: Güneş merkezli evren sistemi (Temsilî)

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 15 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ