Page 13 - Felsefe 11 | Çalışma Defteri 4

Çoktan Seçmeli

7. 15-17. yüzyıl felsefesi, İlk Çağ felsefesine özlem duyan 10. Hobbes’a göre insan eylemlerinin biricik ve temel
düşüncelerle doludur. Orta Çağ’ın dogmatik anlayışın- amacı hayatın korunması ve sürdürülmesidir. Kişinin
dan sıyrılarak yeni bir insan anlayışı ortaya konulmaya eylemleri ne olursa olsun, ona iyi veya kötü diyen ki-
çalışılmıştır. Bilim insanlarından Kopernik, Orta Çağ bo- şinin kendisidir. Herkes doğa tarafından eşit yaratıl-
yunca kabul görmüş Dünya merkezli evren sistemi yeri- mıştır. Bu eşitlikte herkesin kendisi için iyi olanı ve haz
ne, Güneş merkezli bir evren düşüncesi ortaya atmıştır. vereni araması gayet doğal bir durumdur. Kişi daima
Galileo Galilei, “Taşın niçin düştüğünü değil nasıl düş- yararına olanı yapar.
tüğünü merak ediyorum.” diyerek taşın düşme yasasını Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi
araştırmıştır. Bacon ise tümevarım yöntemine dikkatle- söylenemez?
ri çekerek bilim insanlarına nasıl araştırma yapılacağını A) Bir kişinin, eylemleri her zaman kendi iyiliği içindir.
göstermiştir. Descartes, “Düşünüyorum, o hâlde varım.” B) Her eylemde en yüksek amaç kişisel menfaatleri ko-
argümanı ile şüphe edilmeyecek apaçık bilgiye ulaşma- rumaktır.
ya çalışmıştır. Thomas More gibi düşünürler ise ideal C) Ahlaki değerler iyi-kötü bağlamında kişiden bağım-
devlet tasarımları kurgulamıştır. sız olamaz.
Buna göre 15-17. yüzyıl felsefesinde aşağıdakilerden D) İnsan kendini, başkalarının düşünceleri doğrultusun-
hangisinin öne çıkan görüşlerden olduğu söylene- da gerçekleştirir.
mez? E) Mutlak iyi veya mutlak kötü diye bir şey söz konusu
değildir.
A) Hümanizm B) Bilimsel yöntem
C) Kartezyen felsefe D) Siyaset felsefesi 11. Felsefe tarihinde bazı düşünürlerin toplum tasarımları
kurguladıklarını görmekteyiz. Thomas More’un “Ütop-
E) Varoluşçuluk ya”sı, Campanella’nın “Güneş Ülkesi” yeryüzünde ger-
çekleşmesi mümkün olmayan devlet tasarımları üzeri-
ne yazılmış eserlerdir.
Filozofları bu tarz bir toplum tasarımına iten düşün-
8. Francis Bacon’a göre insanoğlu doğaya egemen olmak ce aşağıdakilerden hangisi olabilir?
istiyorsa bu uğurdaki tek doğru araç bilimdir. “Bilgi A) İnsanların yaşam standardını yükseltme isteği
güçtür.” ifadesi Rönesans’ın yeni doğa ve insan anla- B) İnsanlar arasındaki çatışmanın giderilmesi düşüncesi
yışının etkisindeki Bacon’ın felsefesinin iki kelimelik C) İdeal bir toplum düzeni kurma hayali
özeti gibidir. Doğanın gücünün karşısına korkmadan D) İnsana verilen değerin artması düşüncesi
çıkabilmenin yolu, Bacon’a göre bilgidir. E) İnsanların özgür olma isteği
Buna göre insanı aşağıdakilerden hangisi doğa kar-
şısında güçlü kılar? 12. Machiavelli, bireyin mutluluğu için uğraşmaz. Bu ön-
celik onun umurunda bile değildir. Bütün amacı aslın-
A) İnsanın çalışma isteğinin artırılması da sadece devletin bekası ve mutluluğudur. İnsanlar
B) Geçmişten aktarılan bilgilerin doğru kabul edilmesi da bunun için vardır. Ona göre insan bir doğa gücüdür,
canlı bir enerji kaynağıdır. Bu yüzden Hıristiyanlığın
C) Doğa yasalarının bilinmesi çizmiş olduğu mütevazı, alçakgönüllü insan tipine kar-
D) İnsanın öğrenme yeteneğinin ön plana çıkarılması şıdır. Onun özlemini çektiği insan tipi İlk Çağ insanı gibi
atılgan ve üretken olanlardır. İnsan gerekirse ulvi bir
E) İnsanın ahlaki olarak eğitilmesi amaç için devletin varlığını, kendi varlığına tercih ede-

bilmelidir. Machiavelli’ye göre iki tür insan vardır: Tarihi
yaşayanlar ile tarihi yapanlar. Malzeme olanlar ile mi-
mar olanlar. Onun gönlü şüphesiz ikincisinden yanadır.
9. Newton yaptığı çalışmalar konusunda şu sözleri söy- Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangi-
ler: “Bilimsel öngörülerde bulunabiliyor olmamı, do- sine ulaşılamaz?
ğayı insanlara tanıtabilmemi, bilimde yeni bakış açıları A) İnsanın ontolojik varlığı ve iradesi üzerinde hiçbir
getirebilmemi kısacası bunların her birini omuzlarında otorite olamaz.
yükseldiğim kişilere borçluyum.” B) Cesareti ve mücadele azmiyle birey, kapasitesini so-
Newton bu sözlerinde bilimin aşağıdaki özelliklerin- nuna kadar kullanmalıdır.
den hangisini vurgulamıştır? C) Birey ve devlet ilişkisinde, tercih bireysel olandan
yana yapılmamalıdır.
A) Somutluk B) Nedensellik C) Birikimsellik D) Siyaset anlayışında devletin bütünselliği ön planda

D) Olgusallık E) Doğrulanabilirlik tutulmalıdır.
E) Bireyler, devletin devamı için kendisini feda
edebilmelidir.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 13 FELSEFE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ