Page 12 - Felsefe 10 | Çalışma Defteri-5

Açık Uçlu Sorular

Aşağıda yer alan metni okuyarak soruları cevaplayınız.

ÖZGÜRLÜK

Ahlaki davranış, ahlaki olarak yargılanması veya değerlendirilmesi mümkün olan bir davranıştır. Böyle bir davranı-

şın bazı koşulları olacağı açıktır. Örneğin bu davranışın her şeyden önce iradi, bilinçli ve özgür bir davranış olması
gerektiği açıktır ve bu koşullar ta Aristoteles’ten bu yana açık bir şekilde ortaya konmuştur.
Hayvanların fiillerini herhalde ahlaki davranışlar olarak nitelendiremeyiz. Çocukların ve delilerin yaptıkları şeyleri
de ahlaki olarak yargılanabilir davranış veya eylemler olarak göremeyiz.

(…)
Ahlaki bir davranışın, bu davranışı yapan öznenin özgür olmasını gerektirdiği açıktır. Özgürlük nedir? (…) Yaygın
yanlışlardan biri özgürlüğü insanın keyfine göre davranma, arzularını, içgüdülerini dilediğince ve herhangi bir en-
gelle karşılaşmadan doyurma olarak gören anlayıştır. (…)Özgürlük hakkında ikinci ve daha önemli diğer yanlış anla-

yış, onun nedeni olmayan saf bir karar, her türlü nedeni aşan esrarengiz, akıl-dışı bir seçim olduğu anlayışıdır.
(…)
Özgürlük, herhangi bir neden tarafından belirlenmemişlik (indetermination) değildir, tersine bir belirlenmedir (de-
termination); ancak bize yabancı olan dıştan olan bir neden tarafından değil de bizim kendimiz tarafından belirlen-

memiz, yani kendi kendimizi belirlememizdir (self- determination).
(…) Bir insanın özgürlüğünden söz ederken ondan onun bir başka insanın veya grubun, toplumun iradesi tarafından
belirlenmeyip davranışları veya fiillerini kendisinin belirlemesini, başka deyişle kendi yasasını kendisinin koymasını
(autonomy) anlamalıyız.

Prof. Dr. Ahmet Arslan’ın Felsefeye Giriş adlı eserinden alıntılanmıştır.

ORTAÖĞRETİM 12 FELSEFE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ