Page 14 - Felsefe 10 | Çalışma Defteri-5

Beceri Temelli

Aşağıda yer alan metni okuyarak soruları cevaplayınız.

"ETİK İKİLEM"

Felsefede etik ikilemler arasında olan Philippa Foot’un 1967 yılında geliştirdiği versiyonuyla “Tramvay Sorunu”, hem ahlaki
davranışın açıklanması hem de başka ikilemlerin geliştirilmesi ve pratik hayata çözüm önerileri sunulması bakımından dikkat
çekicidir. İkilem genel olarak şöyledir: Şekilde de görüldüğü gibi bir tramvay raylara bağlanmış beş kişinin üstüne doğru

gitmektedir. Bir yoldan bir yola geçilmesine yarayan makas kolunun yanındasınız. Kola dokunduğunuzda tramvay öteki yola
geçecek. Tam o sırada o yolda raylara bağlanmış bir kişinin olduğunu fark ettiniz. Bir seçimde bulunmak zorundasınız. Ya
hiçbir şey yapamayacaksınız ve tramvay beş kişiyi öldürecek ya da makas koluna dokunacaksınız, tramvay öteki yola sapacak
ve bir kişiyi öldürecek. Ne yapardınız? Diğer bir deyişle etik olarak yapılması gereken doğru davranış hangisidir?

1. Tramvay sorunu hangi ahlak görüşünü desteklemek için tasarlanmış olabilir? Görüşünüzü gerçek hayatta
yaşanabilecek bir olay üzerinden açıklayınız.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………..............................................................................

2. Makas kolunun yanında bulunan kişinin beş kişi yerine bir kişiyi tercih ettiğini ve o kişiyle de arasında
düşmanlık olduğunu düşünelim. Bu koşullarda yapmış olduğu seçimin etik olup olmadığını değerlendiriniz.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………..............................................................................

3. Pragmatik anlayışlardan utilitarizme göre çoğunluğun faydasına olan daha iyidir. Onlara göre tramvay
sorununda iyi olan davranış makas koluna dokunmaktır. Bir davranış hakkında onun doğurduğu sonuçlar

üzerinden ahlaki yargıya varmanın olumlu ve olumsuz yanlarının neler olabileceğini değerlendiriniz.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………............................................................................

4. Etik bir ikilem oluşturunuz. Kendi yaşantınızdan yola çıkarak neleri doğru ve güvenilir bilgi kaynağı ola-
rak kabul ettiğinizi yazınız.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………..............................................................................

ORTAÖĞRETİM 14 FELSEFE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ