Page 31 - Coğrafya 10 | 2.Ünite

10. Sınıf
TÜRKİYE'DE NÜFUS

Ülke nüfusumuzun en önemli özelliği genç ve dinamik bir yapıya sahip olması dır. Toplam nüfusun %23,7’lik
kısmını 0-14 yaş grubu, %68'ini 15-64 yaş grubu, %8,3'lük kısmını da 65 ve üzeri yaş grubu oluşturur (Grafik
2.14).
Nüfus pi ramitleri, nüfusun yaş gruplarına
dağılımı hakkında bilgi verir. Türkiye'de nüfus
piramitlerinin şekli, nüfus artış hızının de- %23,6 0-14 yaş
ğişmesi ve ortalama yaşam süresinin uzama-
sına bağlı olarak sürekli değişim göstermek-
tedir. Ülkemiz, 1990 yılına kadar geniş tabanlı
nüfus piramitlerine sahipken günümüzde nü- %67,9 15-64 yaş
fustaki değişimler nedeniyle nüfus piramidi-
nin tabanı daralmaya başlamıştır.
Ortanca yaşın büyüklüğü ülkenin gelişmiş-
lik seviyesini gösteren kriterlerden biri olabi- %8,5
lir. Örneğin Türkiye'de 1980 yılında ortanca 65+ yaş
yaş 19 iken 2017 yılında 31,7 olmuştur. Bu du-
rum, ülkemizin gelişmişlik seviyesinin yüksel- Grafik 2.14: Türkiye nüfusunun yaş gruplarına dağılımı (TÜİK, 2017)
diğinin bir göstergesi olarak düşünülebilir.

%50,2 %49,8 Nüfusun bir diğer yapısal özelliği olan cinsiyet yapısı, bir
Erkek Kadın ülkedeki kadın ve erkek nüfusu ifade eder. Ülkemizde kadın
ve erkek nüfusun oranı birbirine yakındır (Grafik 2.15). Ancak
65 ve üzeri yaş grubunda kadınların oranı erkeklerden faz-
ladır. Bir yerde kadın ve erkek nüfusun farklı olmasında göç
alıp verme durumu etkili olmaktadır. Sanayi ve ticaretin ge-
liştiği şehirler göç aldığından dolayı daha fazla erkek nüfusa
sahiptir. Bu duruma İstanbul, Bursa, Antalya ve Gaziantep
şehirleri örnek verilebilir. Kırsal alanlarda ise ekonomik im-
kânların yetersizliğinden dolayı erkek nüfus, çalışmak ama-
cıyla bulunduğu yeri terk ederek göç etmek zorunda kalır.
Bu durumun yaşandığı yerlerde de kadın nüfusun erkekler-
Grafik 2.15: Türkiye'de nüfusun cinsiyete göre dağılımı den daha fazla olduğu görülür.
(TÜİK, 2017)

UYGULAMA

Aşağıdaki soruları yan tarafta verilen nüfus piramidinden
Türkiye (2017)
yararlanarak cevaplayınız.
90+
Erkek 85-89 Kadın
80-84
• Bu piramit, daha önce öğrendiğiniz nüfus piramitlerin- 75-79
70-74
den hangisiyle benzerlik göstermektedir? 65-69
60-64
55-59
• Verilen nüfus miktarlarına göre erkek veya kadın nüfu- 50-54
45-49
sundan hangisi daha fazladır? 40-44
35-39
30-34
25-29
• Bu piramitten yararlanarak kilometrekareye düşen kişi 20-24
15-19
sayısı belirlenebilir mi? Açıklayınız. 10-14
5-9
0-4
• Tablodan hareketle kırsal ya da şehirsel nüfus belirle- 3600 2700 1800 900 0 0 900 1800 2700 3600
Kişi sayısı (bin) Kişi sayısı (bin)
nebilir mi? Açıklayınız.

187