Page 39 - Coğrafya 10 | 2.Ünite

10. Sınıf
GÖÇ

Yeni Dünya'ya Göçler
15. yüzyılda Kristof Kolomb, Macellan, Vasco da
Gama (Vösgo de Gama) ve diğer kaşiflerin yaptıkları
seyahatlerin sonucunda Amerika ve Okyanusya kı-
taları keşfedildi. Keşfedilen bu alanlara Yeni Dünya
denilmektedir. 1492'de keşfedilen Amerika Kıtası'na
Avrupa Kıtası'ndan ilk göç hareketleri başlamış-
tır. Daha sonra yeni yerlerin ve doğal zenginlikle-
rin keşfi bu kıtaya olan göçleri yoğunlaştırmıştır.
Yeni keşfedilen yerdeki zenginliklere sahip olmak
isteyen Avrupa devletlerinden İngiltere ve Fransa,
Kuzey Amerika’da; İspanya ve Portekiz de Güney
Amerika’da, sömürge devletleri kurmuştur. Ayrıca
Avrupalılar, bu kıtaya Afrika'dan çok sayıda insanı Görsel 2.26: Amerika Kıtası'na yapılan göçler (Frank Leslie'nin
köle olarak getirmiştir. Sanayi Devrimi'yle birlikte Resimli Gazetesi’nden)
gelişen teknoloji ve seyahatlerin kolaylaşması, Ame-
rika Kıtası'na olan göçü tekrar hızlandırmıştır (Görsel 2.26). Bu göç hareketinde yaklaşık 65 milyon insanın
yer değiştirdiği düşünülmektedir. Böylece dünyada o tarihe kadar kıtalar arasındaki en büyük göç hareketi
yaşanmıştır. Okyanusya Kıtası'nda başta İngiltere olmak üzere bazı Avrupalı devletler tarafından sömürge
amaçlı koloniler kurulmuştur. Bütün bu göç hareketleri, Amerika ve Okyanusya kıtalarında yeni devletlerin
kurulmasına neden olmuştur.

Mübadele Göçleri
Devletler arası yapılan anlaşma gereği ülke va-
tandaşlarının karşılıklı olarak yer değiştirmesine
mübadele göçü denir. Bu göçü diğerlerinden fark-
lı kılan en önemli özellik zorunlu olmasıdır. 1923
yılın da Türkiye ile Yunanistan arasında gerçekleşti-
rilen nüfus mübadelesi bu göçlerin en tipik örneği-
dir. Anlaşma kapsamında Türkiye'den Yunanis tan'a
yaklaşık 1 200 000 Rum, Yunanistan'dan Türkiye'ye
de yaklaşık 450 000 Türk göç et miştir (Görsel 2.27).

Görsel 2.27: Mübadele göçüyle Yunanistan'dan Türkiye'ye
gelen soydaşlarımız
UYGULAMA

30 Ocak 1923’te Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan Mübadele Anlaşması
1. madde
"Türk topraklarına yerleşmiş Ortodoks mezhebine mensup Türk uyruklu Rumlar ile Yunan toprakla-
rına yerleşmiş İslam dinine mensup Yunan uyruklu Türklerin 1 Mayıs 1923 tarihinden başlayarak zorunlu
mübadelesine girişilecektir. Bu kimseler Türk Hükûmeti'nin izni olmadan Türkiye'ye, Yunan Hükûme-
ti'nin izni olmadan da Yunanistan'a dönerek yerleşemeyecektir."

Yukarıdaki anlaşma maddesini inceleyerek mübadele göçü ile ilgili düşüncelerinizi aşağıya yazınız.

....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

195