Page 9 - Coğrafya 10 | 3.Ünite

10. Sınıf
ULUSLARARASI ULAŞIM HATLARI
223

OKUMA PARÇASI

Kanal İstanbul Projesi
Kanal İstanbul, İstanbul Boğazı'ndaki deniz trafiğini rahatlatmak amacıyla Karadeniz ile Marmara Denizi
arasına yapılması planlanan bir kanal projesidir. Kanalın uzunluğu 40-45 km, genişliği yüzeyde 145-150 m,
tabanda yaklaşık 125 m, suyun derinliği ise 25 m olacaktır. Kanalın Marmara Denizi ile birleştiği noktada
yeni bir kent de kurulacaktır.
Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye, Karadeniz
jeopolitik ve jeostratejik konumu nedeniyle Kanal İstanbul güzergâhı
deniz ulaşımında dünyanın en önemli alan-
larından birinde bulunmaktadır. Yılda or-
talama 50 000 gemi boğazlarımızdan geçiş İstanbul Boğazı
yapmakta ve bunların %20'si tehlikeli mad-
de taşımaktadır. Bu açıdan İstanbul Boğazı,
ulusal ve uluslararası deniz trafiğindeki yo-
ğunluk nedeniyle büyük risklerle karşı karşı- İstanbul
yadır. Kanal İstanbul Projesi'nin genel amacı
Boğaz trafiğini rahatlatarak karşılaşılabile- Marmara Denizi
cek riskleri azaltmaktır.
Bu projeyle tarih, kültür ve ticaret anla-
mında dünyanın önde gelen şehirlerinden olan İstanbul'da ticaret ve turizm faaliyetleri artacak; ulaşımın
kilit noktası olan şehir bu anlamda ayrı bir öneme sahip olacaktır.
(Akkaya, M. A., 2015)

Demir yolları, kara ve deniz yollarından son-
ra Sanayi Devrimi sayesinde buhar gücüne dayalı
makinelerin çalıştırılması ile temelleri atılan ulaşım
sistemidir (Görsel 3.5). Buhar gücüyle çalışan loko-
motifler, yük taşıma aracı olarak ilk kez İngiltere’de
kullanılmıştır. Manchester-Liverpool arasında 1830
yılında yapılan demir yolu, esas itibarıyla yük taşı-
mak için tasarlanmış olup bunun yanında yolcu taşı-
yan ilk hat olmuştur.

Görsel 3.5: Jacobite (Cakabayt) Buharlı Treni ve Glenfinnan
(Gılenfinin) Demir Yolu Viyadüğü (İskoçya)

Demir yolları; kara yollarına göre daha düşük
maliyetli, hızlı ve güvenli bir ulaşım sistemi olması
ve deniz yolu ile kıyılara getirilen malların iç kesim-
lere kadar ulaştırılabilmesi bakımından büyük önem
arz etmektedir. 20. yüzyılın başında hem yük hem de
yolcu taşımacılığında en önemli bir ulaşım sistemi
olan demir yolu, bu yüzyılın ortalarında diğer ulaşım
sistemleri ile rekabet edemeyerek geriledi. Günü-
müzde ise özellikle gelişmiş ülkelerde saatteki hızı
300 km’yi bulan hızlı tren hatlarının yapılmasıyla de-
mir yollarının yolcu taşımacılığındaki önemi yeniden
artmış ve bu ulaşım sistemi kara yolları ile rekabet
Görsel 3.6: Yüksek hızlı tren (Türkiye) eder duruma gelmiştir (Görsel 3.6).

223