Page 20 - Coğrafya 11 | 2.Ünite

11. Sınıf
YERLEŞMELERİN ÖZELLİKLERİ

İşlevsel özelliklerinden dolayı küresel etkiye sahip olan şehirlerden biri de Japonya’nın başkenti Tokyo’dur.
Şehrin bulunduğu yerleşim alanı, antik çağlardan 16. yüzyılın sonlarına kadar Edo adında yaklaşık 100 evli kü-
çük bir balıkçı kasabasından oluşmaktaydı. 1868 yılında Japon İmparatorluğu tarafından şehrin ele geçirilme-
siyle başkent buraya taşınmış ve şehrin adı “Doğunun Başkenti” anlamına gelen Tokyo olarak değiştirilmiştir.
Şehir, askerî feodal yönetimin olduğu dönemde (17 ve 18. yy.) olağanüstü bir gelişme göstermiştir. Bugün-
kü Tok yo’nun temellerinin atıldığı bu dönemin ardından Pekin’den sonra dünyanın en büyük şehri unvanını
elde etmiştir. 19. yüzyılın ilk yarısı sonunda nüfusu artarak 1,5 milyonu geçen Tokyo’nun gelişmesinde şehrin
bir ticaret merkezi konumunda olması önemli rol oynamıştır. Bu süreçte Tokyo’da meydana gelen yangın ve
depremler binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
19. yüzyılın sonlarına doğru Tokyo merkezli bir demir yolu hattı kurulmuştur. Ancak 1923’te meydana
gelen Büyük Kanto depremi, Tokyo’da 140 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine neden olmuştur. Buna
rağmen ülkenin kısa sürede toparlanmasıyla Japon ya’nın ilk elektrikli metro ve otobüs hatları yapılmıştır.
Ginza Bölgesi’nde alışveriş merkezleri, şehrin diğer alanlarında ise sanayi bölgeleri yapılmıştır. Tüm bunlar
Tokyo’nun yoğun göç alarak gelişmesini etkileyen faktörler olmuştur. 1931’de Tokyo Havaalanı, 1941’de de
Tokyo Limanı açılmıştır.
(Milyon)
1940 yılına gelindiğinde nüfusu 7,4
40
milyona ulaş an şehir, ABD tara fından II. 40
Dünya Savaşı’nda atılan bombalarla yerle 35
bir olmuştur. Büyük bir yıkıma neden olan 30
30
savaşın sona ermesiyle Tokyo’nun nüfusu 25
3,4 milyona kadar gerilemiştir. Bu olum-
20
suz tabloya rağmen ayağa kalkmasını bi- 20
len Japonya’da 1950’lerden sonra Tokyo, 15
tek nolojik gelişmelerle yeni sanayi faa- 10
10
liyetlerinin merke zi hâline gelmiştir. Bu 5
gelişmelere bağlı olarak yoğun göç alan 0
şehir, 1960 yılında 10 milyonu aşan bir 0
nüfusa ulaşmıştır. Bu artışın devam ettiği 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2016
Yıllar
Tokyo’da, 2015 yılında ise nüfus 38 milyo- Grafik 2.5: Tokyo’da nüfusun yıllara göre değişimi (www.metro.tokyo.jp)
nu aşmıştır (Grafik 2.5).
Tokyo, 1980’lerden sonra gittikçe artan küresel ekonomik faaliyetlerin yanı sıra bilgi toplu munun orta-
ya çıkmasıyla ekonomik büyümede önemli aşamalar kaydetmiştir. Dünyanın en ak tif büyük şehirlerinden
olan Tokyo; son teknoloji, bilgi, finans, kültür ve moda gibi cazibe merkezlerinin toplandığı bir yer hâline
gelmiştir. Şehir ayrıca dünyanın en büyük borsalarından biri olan Tokyo Borsası’na sahiptir. Tokyo, tüm bu
özellikleri sayesinde 2016 yılında yaklaşık 12 milyon turiste ev sahipliği yapmıştır. Günümüzde dünyanın en
kalabalık ve en gelişmiş şehirlerinden olan Tokyo’nun sahip olduğu işlevsel özelliklerden dolayı küresel bir
etkiye sahip olduğunu söylemek mümkündür (Görsel 2.7).

Görsel 2.7: Tokyo şehrinden bir görünüm

61