Page 42 - Coğrafya 11 | 3.Ünite

KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER

E ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

20. yüzyılda yaşanan I ve II. Dünya savaşlarında milyonlarca insan yaşamını yi tirmiş, siyasi ve ekonomik
alanlarda birçok sorun meydana gelmiştir. Bu siyasi, askerî ve ekonomik sorunların tekrar yaşanmaması için
başta BM olmak üzere küresel ve bölgesel örgütler kurulmuştur (Şema 3.5).

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

Küresel Örgütler Bölgesel Örgütler

• Birleşmiş Milletler (BM) • Avrupa Birliği (AB)
• İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) • Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (KEİ)
• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) • Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT)
• Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)
• Grup 20 (G-20)
• Gelişen Sekiz Ülke (D-8)
• Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO)

Şema 3.5: Uluslararası Örgütler

Birleşmiş Milletler (BM), İkinci Dünya Sava-
şı’nı kazanan devletlerin önderliğinde savaş son-
rası çıkabilecek anlaşmazlıkları çözmek amacıyla
kurulmuş tur. Türkiye, 24 Ekim 1945 tarihinde 51
ülkenin onayı ile kurulan BM’nin kurucu üyeleri
arasında yer almaktadır (Görsel 3.39). BM’nin üye
sayısı, 2011 yılında Güney Sudan’ın katılımı ile 193’e
çıkmıştır. Ku rumun amacı; barışı tehlikeye soka-
cak durumlara karşı önlem almak, ülkeler arasında
dostça ilişkiler geliştirmek, uluslararası anlamda
ekonomik ve sosyal iş birliğini sağlamaktır. BM’nin
ana organları; Genel Kurul, Gü venlik Konseyi, Eko-
nomik ve Sosyal Konsey, Ulus lararası Adalet Divanı
ve BM Sekreterliği’dir. Bu kurumlardan Adalet Di- Görsel 3.39: Birleşmiş Milletler amblemi (BM)
vanı Lahey’de (Hollanda), di ğerleri ise New York’ta
(ABD) bulunmaktadır.

Toplantılarını her yıl New York’ta yapan BM Genel Kurulu; yerel, bölgesel veya küresel sorunların gö-
rüşüldüğü örgütün ana istişare organıdır. Üye ülkelerin birer oy hakkı bulunmakla birlikte BM Genel Kuru-
lunda alınan kararların devletler açısından bağlayıcılığı yoktur. Alınan bütün kararları ABD, Rusya, İngiltere,
Fransa ve Çin Halk Cumhuriyeti’nden oluşan Güvenlik Konseyi’nin veto yetkisi vardır.
Güvenlik Konseyi; ABD, Çin, İngiltere, Fransa ve Rusya’dan oluşan 5 daimi üye ile dönüşümlü olarak her
iki yılda bir değişen 10 geçici üyeden oluşur. Konseyin esas görevi, BM’nin amaç ve ilkeleri çerçevesinde
uluslararası barış ve güvenliği sağlamaktır.
BM’nin bir diğer organı olan Ekonomik ve Sosyal Konsey’in görevi ise yaşam standartlarını yükseltmek,
istihdamı artırmak, ekonomik ve sos yal ilerleme ile kalkınmayı sağlamaktır.

200