Page 29 - Coğrafya 11 | 4.Ünite

11. Sınıf
ÇEVRE SORUNLARI

Cam ambalajlar, en sağlıklı ve geri dönüşüm oranı en yüksek ambalaj çeşidi dir. Cam atıklar renklerine
göre ayrılarak cam tozu hâline getirilir. Cam tozu; kum, kireç taşı ve soda külü ile karıştırıldıktan sonra
yüksek sıcaklıkta şekillendirilerek yeni ürünlere dönüştürülür. Kırık camların eritilerek yeniden değerlen-
dirilmesinde %32 oranında daha az enerji harcanır. Bir tane cam şişe geri dönüştürüldü ğünde 100 vatlık bir
ampulün dört saatte harcadığı kadar enerji tasarrufu sağlanmış olur.
Kâğıt atıklar içerisinde yer alan gazete kâğıtları, evsel atıkların önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.
Kullanılmış kartonlar; masa, sandalye, dolap gibi mobilya üretiminin yanı sıra kâğıt ham maddesi olarak da
kullanılmaktadır. Kâğıt ve karton ambalajların geri dönüştürülmesi sonucu atık miktarı azaltılmış ve enerji
tasarrufu sağlanmış olur. Bu da bir ton atık kâğıdın geri dönüştürülmesi ile 17 ağacın kurtarılması anlamına
gelir.

UYGULAMA

Kâğıtta Geri Dönüşüm Yılda 25 Milyon Ağacı Kurtarıyor
Günlük hayatta sık kullanılan ve atık hâle gelen kâğıtların geri dönüşümü, hem ekonomiye katkı sağlıyor
hem de yıllık ortalama 25 milyon ağacın kesilmesini engelliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığından edinilen
bilgiye göre Türkiye'de atık yönetimi sektörüne ait özellikle geri dönüşüm ve geri kazanım faaliyetlerindeki
büyük kapasite artışı, kaynak verimine de katkı sağlıyor.
Cam şişenin 4 bin yıl, plastiğin bin yıl, alüminyum kutunun 10 ila 100 yıl, sakızın 5 yıl, sigara filtresinin
ise 2 yıl süreyle doğada yok olmadığı tespit edilmiştir. Bu verileri göz önünde bulunduran bakanlık, bu
kapsamda geri dönüştürülebilir nitelikli atıkların diğerlerinden ayrı biriktirilmesi ve belediyeler tarafından
kurulacak bir sistem dâhilinde ayrı olarak toplanması ve gerekli lisansa sahip tesislerde geri kazanımlarının
sağlanmasına yönelik tüm süreçler için ilgili mevzuata uygun yasal altyapılar oluşturdu.
Özellikle kâğıt-karton, plastik, metal, cam, ahşap gibi malzemeler başta olmak üzere atık elektrikli ve
elektronik eşyalar, pil ve akümülatörler ile bitkisel atık yağlar (kızartmalık yağlar) gibi diğer geri dönüştü-
rülebilir atıklar, bakanlık mevzuatı doğrultusunda ayrı olarak toplanıyor.
Atıkların düzenli depolanması, kaynağında ayrıştırılması, enerji elde edilmesi ve geri dönüşüm çalış-
maları sayesinde atıkların doğayı tehlikeye atması engellenerek ekonomiye kazandırılması sağlanıyor. Bu
çalışmalar kapsamında 2015'te 2 milyon 400 bin ton ambalaj atığı toplanarak geri dönüştürüldü. Böylece bir
ton atık kâğıdın geri dönüştürülmesi ile 17 ağaç kurtarılırken kâğıt ve kartonun geri dönüşümü sayesinde
her yıl ortalama 25 milyon ağacın kesilmesi önleniyor. Ayrıca 2015'te 21 bin 40 ton bitkisel atık yağdan biyo-
dizel ve biyogaz, 57 bin 800 ton atık madeni yağdan yeniden kullanılabilir madeni yağ elde edildi. Bunların
dışında 28 bin ton atık elektrikli ve elektronik eşya, 630 ton atık pil ve 71 bin 744 ton atık akümülatör topla-
narak plastik, metal gibi ikincil ham madde nitelikli malzeme geri kazandırıldı.
(Basından, 26/11/2016)
Yukarıdaki metinden de yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

• Geri dönüşüm çalışmalarının doğadaki kaynakların sürdürülebilir kullanımına faydaları nelerdir?

• Geri dönüşüm çalışmalarına yönelik herhangi bir etkinlikte yer aldınız mı?

• Geri dönüşüm uygulamalarında bireylere düşen görevler nelerdir?

• Çevrenizde geri dönüşümle ilgili hangi faaliyetler yürütülmektedir?

241