Page 25 - Coğrafya 11 | 4.Ünite

11. Sınıf
ÇEVRE SORUNLARI

Atık, herhangi bir faaliyet sonucu çevreye atılan veya bırakılan zararlı maddelere denir. Sanayi Devri mi
öncesi oluşan atıklar, daha çok bitkisel ya da hayvansal kaynaklı olduğu için doğada kısa zamanda ayrışabil-
mekteydi. Sanayi Devrimi sonrası küreselleşen dünyada sanayileşme ve kentleşmenin etkisiyle kaynakların
bilinçsizce kullanıldığı ve yaşanan tüketim neticesinde atıkların hat safhaya ulaştığı görülmektedir. Günü-
müzde doğaya bırakılan atıklar, miktar ve zararlı içerikleri nedeniyle ekolojik dengeyi bozarak çevre sorunla-
rına neden olmaktadır. Atıklar genel olarak katı, sıvı ve gaz atıklar şeklinde sınıflandırılabilir.
Katı atıklar, birçok faaliyet sonucu ortaya çıkmakta ve genel anlamda çöp olarak nitelendirilmektedir. Bu
atıklar; oluştukları yere göre gruplandırıldığında evsel, endüstriyel, tehlikeli, özel, tıbbi ve tarımsal atıklar ile
bah çe, inşaat ve moloz atıkları şeklinde alt sınıflara ayrılabilir. Katı atıkların çevreye ve insan sağlığına yönelik
zararlarını önlemek için bu atıklar toplanmalı, taşınmalı, uzaklaştırılmalı, ayıklanmalı ve imha edilmelidir.

UYGULAMA

Evsel katı atıklar, Endüstriyel atıklar, Tehlikeli atıklar, Özel atıklar, Tıbbi atıklar, Tarım ve bahçe
atıkları, İnşaat atıkları

Yukarıda verilen katı atık türlerini aşağıdaki noktalı yerlere örnekteki gibi yerleştiriniz.

• Özel atıklar; uzaklaştırılması önem taşıyan radyoaktif atıklar, piller, tehlikeli ve zararlı endüstriyel atık-
lardır.

• …………….............…..………, hastane türü sağlık kuruluşlarından kaynaklanan ve pek çok hastalığa sebep
olabilen atıklardır.

• ………………….........…………; tarım ilaçları, yağlar, temizlik malzemeleri gibi kimyasal atıklarla zehirli mad-
deleri içeren atıklardır.

• ………...…………………………, herhangi bir inşaatın yapımı esnasında artan veya yıkım sonucu ortaya çıkan
atıklardır.

• ……......…………………………; belediye hizmeti ile toplanan mutfak çöpleri, kullanılmış ambalajlar, ofis çöp-
leri gibi maddelerden oluşan atıklardır.

• ………….....……………………., sanayi ve üretim işlemleri esnasında oluşan ve zararlı madde içerme yen atık-
lardır.

• …………..………………………., bitkisel ve hayvansal ürünlerin elde edilmesi ve işlenmesi sonucu ortaya çıkan
atıklardır.

Atıklar, çevre ve insan sağlığı açısından tehlike içerip içermeme durumuna göre ayrı değer lendirilir. An-
cak özelliği ne olursa olsun atıklar, insan ve canlı yaşamının olduğu ortamlara hiçbir önlem alınmaksızın rast-
gele atılmamalıdır. Aksi takdirde hastalıkların hızla yayılması, yüzey ve yer altı suları ile toprağın kirlenmesi,
çevreye rahatsız edici koku yayılması, hava kirliliğinin oluşması vb. problemlerle karşı karşıya kalınabilir.
Ayrıca atıkların çevre ve insan sağlığına yönelik olumsuz etkisini azaltmak ve yönetimini sağlamak üzere atık
imha etme yöntemleri uygulanmalıdır. Bu yöntemler; kompostlaştırma, düzenli depolama, yakma, biyometa-
nizasyon, piroliz ve gazlaştırma şeklinde sıralanabilir.

237