Page 11 - Coğrafya 9 | 3.Ünite

Bİlgi Kutusu

Ülkemiz sahip olduğu fiziki ve beşerî coğrafya özellikleriyle çok sayıda farklı bölge örneğini içerisinde ba-
rındıran dünyanın sayılı ülkeleri arasındadır. Ülkemizin sahip olduğu bu coğrafi potansiyelin farkında olmamız
oldukça önemlidir.

Madencilik Bölgeleri
Maden yataklarının bulunduğu alanlara, çıkarılan maden türüne, maden ocağının işletme türüne göre maden
bölgeleri oluşturulabilir. Bor madeni üreten ülkelerin oluşturduğu bölgeler maden bölgelerine örnek olarak veri-
lebilir (Harita 3.13).

RUSYA
KAZAKİSTAN
ABD TÜRKİYE
İRAN ÇİN

PERU
BOLİVYA

ŞİLİ
ARJANTİN

0 3000 6000 km

Harita 3.13: Bor madeni üreten ülkelerin oluşturduğu bölgeler

2. İŞLEVSEL (FONKSİYONEL) BÖLGELER

Ekonomik ve kültürel yönden yerel, ulusal ve küresel çapta diğer bölgelerle etkileşim gösteren bölgeler işlevsel
(fonksiyonel) bölge olarak adlandırılır. Dünya genelinde bazı alanlar ekonomi ve iletişimdeki gelişmeler sonucu
kültürel, ekonomik ve politik bölgelerin merkezi konumuna dönüşmüştür. Diğer alanlar bu merkezlerin çevreleri
konumundadır. Merkezler arasındaki etkileşimin artmasına bağlı olarak bölgelerin işlevsellikleri artabilir ya da
azalabilir.
İşlevsel bölgeler, bir odak nokta etrafında gelişmişir. Bu odak nokta çeşitli faaliyetlerin işleyişini kontrol eden
ve düzenleyen adeta bir çekirdek merkez konumundadır. Bölgenin tamamı bu merkezin etkisi altındadır. İşlevsel
bölgeleri şekilsel bölgelerden ayıran en önemli özellik de budur.
İşlevsel bölgeye örnek olarak günlük yerel gazetelerin dağıtım ağı verilebilir. Günlük bir yerel gazete için
merkez nokta basıldığı tesistir. Her sabah kamyonlar gazeteyi şehre dağıtmak üzere basım tesisinden ayrılır. Fakat
gazetenin satış alanı sadece şehir ile sınırlı değildir. Etrafındaki kasaba ve kırsal alanlara doğru uzanan bir satış
alanı vardır. Ancak şehirden uzaklaştıkça gazetenin satış alanı da giderek zayıflar.
Herhangi bir okul bile işlevsel bölge oluşturabilir. Örneğin Ankara şehrinde yer alan bir liseye Ankara’nın
farklı yerlerinden öğrenciler gelmektedir. Bu öğrencilerin geldikleri yerler, bu okulun öğrenci bölgesini oluştur-
maktadır. Bu bölgenin merkezi okulun binasıdır. Buradan uzaklaştıkça okulun etki alanı da zayıflar.

KÜRESEL ORTAM: ÜLKELER VE BÖLGELER 185