Page 13 - Coğrafya 9 | 3.Ünite

OKUMA PARÇASI

COĞRAFYADA BÖLGE KAVRAMI VE BÖLGE TANIMLARI

Bilindiği gibi coğ- Bölgeyi belirle-
rafi olaylar iki şekil- yen iki temel unsur
de incelenmektedir. vardır. Birincisi böl-
Birincisinde coğrafi ge olarak tanımla-
olaylar (fiziki, be- nan alan belli kri-
şerî, ekonomik) tek terler bakımından
tek ele alınmakta ve kendi içinde homo-
ayrıntılarıyla analiz jen olmalıdır. İkin-
edilerek ortaya kon- ci olarak ise belli
maktadır. Bu şekilde özellikleri ile diğer
analitik metotla ya- bölgelerden farklı
pılan coğrafi ince- olmalıdır. Bir alanın
lemeler sistematik ana kriterini ayırt
coğrafyayı oluşturur. etmek ve bunun
Fakat coğrafyanın konusunu oluşturan doğal çevredeki diğer bölgelerden neden farklı oldu-
ve kültürel olaylar birbiriyle karşılıklı ilişki için- ğunu açıklamak için çeşitli bölgesel çalışmalar
dedir. Yani neden-sonuç bağları ile birbirine yapılmıştır. İnsan diğer insanlarla ve çevre ile
örülmüş topluluklar oluştururlar. İşte yeryüzü karşılıklı ilişki içinde olduğu için, mekân belli
ünitelerinde farklı olarak meydana gelen bu alanlara bölünmekte, dolayısıyla da bölge do-
gruplanmaların toplu hâlde bir bütün olarak kusu oluşmaktadır. Coğrafi mekânda böylece
incelenmesi ise bölgesel coğrafya sentezlerini karmaşık, birbirine bağlı mekân sistemlerinin
oluşturmaktadır. her biri bölgeleri oluşturacak şekilde bölünmüş
Buradan yola çıkarak coğrafyanın mekâna bir bütündür. Bu nedenle belirlenen bir bölge-
bakışının iki biçimde olduğunu söyleyebiliriz. de ele alınan bir konu incelenirken diğer bölge-
Birinci yaklaşımda (sistematik coğrafyada) lerle ve bütünle ilişkileri araştırılmadan tam bir
olay ve konuların mekân üzerinde dağılımı- sonuca ulaşmak mümkün değildir. Örneğin bir
nın incelenmesi söz konusu iken ikincisinde ilin sanayinin gelişiminin incelenmesi sadece
(bölgesel coğrafyada) farklı olaylar arasındaki o ile ilişkin verilerin toplanması ile yapılamaz.
ilişkilerin mekânları birbirinden farklılaştırma- Her bölge bir bütünün parçasıdır, çeşitli ilişkiler
sından yola çıkarak bölgelere karakterini veren ağı ile diğer bölgelerle bağlıdır ve onlardan so-
olayların ve ilişkilerin çözümlenmesi söz konu- yutlanarak ele alınamaz.
sudur. Her iki yaklaşımda da bir bütünü algı-
lamak için parçalara ayırmak ve onları analiz Sibel Ecemiş Kılıç - Mustafa Mutluer
etmek vardır. Sistematik coğrafyada konulara Coğrafyada ve Bölge Planlamada Bölge
ve olaylara göre bir ayrıştırma söz konusu iken Kavramının Karşılaştırmalı Olarak irdelenmesi
bölgesel coğrafyada mekânların ayrıştırılması Ege Coğrafya Dergisi
vardır.

ARAŞTIRMA

Bölge bilimi nedir? Araştırınız.

KÜRESEL ORTAM: ÜLKELER VE BÖLGELER 187