Page 6 - Felsefe 10 | 4.Ünite

4. ÜNİTE
Uygulama

Uygulama

Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle verilen soruları cevaplayınız. Cevaplarınızı
boş bırakılan yerlere yazınız.

SANAT VE DÜŞÜNCE
Sanatın doğasına ilişkin kuramsallaştırmalar genelde felsefe tarihi, özelde ise sanat felsefesi
tarihi boyunca belirli varsayımlar temelinde oluşturulmuştur. Sanatın ne olduğuna ve sanat
yapıtının doğasına ilişkin düşünceler, söz konusu varsayımlara dayanan kuramlar çerçevesinde
ele alınmaktadır. Antik Yunan’dan yirminci yüzyılın ortalarına kadar sanatın doğasına ilişkin
bu kuramlar, sanat etkinliğini ayrı bir alan olarak konumlandırmamış, daha geniş bir düşünce
sisteminin içine yerleştirerek açıklamaya çalışmıştır. Böylece sanat, her zaman için bir felsefi
sistem ya da yaklaşıma bağlı olarak açıklanmak ve anlaşılır kılınmak durumunda kalmıştır.
Sanat yapıtı, bu sanat kuramlarının belirlediği ölçütler yoluyla tanımlanmakta ve değerlendiril-
mektedir. Bir etkinliğin sanat olup olmadığının ya da bir yapıtın sanat yapıtı olup olmadığının
kararı da belirli sanat kuramlarının çerçevesinde geliştirilmiş olan bu indirgeyici yaklaşım ve
ölçütler ışığında verilmektedir.
Bu bakımdan her sanat kuramı kendi içine kapalı kalmakta, diğer sanat kuramlarının değer- Bir Düşün
lendirebildiği ve sanatsal olarak kabul ettiği etkinlik ve yapıtları dışarıda bırakmaktadır. Her
kuram kendi içinde yapıtların sunulmasının ve alımlanmasının bir çerçevesini oluşturmakta ve
değerlendirme ilkelerini belirlemektedir. Yani her sanat kuramı, sanat olanla sanat olmayan
arasındaki farkı kendi sanat tanımlaması yoluyla kuramsal olarak çizmektedir.

Ahmet Cüneyt Gültekin, Arthur Danto ve George Dickie’de
Sanat Etkinliğinin Kurumsal Yapısı

Sorular
1. Metinde hangi felsefi kavramlar geçmektedir?
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

2. Metinde hangi felsefi problemler ele alınmaktadır?
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

3. Sanat kuramlarını bilmek, sanat eserlerine bakış açısını değiştirir mi?
Değerlendiriniz.
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

144