Page 5 - Fen Lisesi Fizik 12 | 6. Ünite

1.

6.1. GÖRÜNTÜLEME TEKNOLOJİLERİ BÖLÜM
6.1. GÖRÜNTÜLEME TEKNOLOJİLERİ

MR (Manyetik Rezonans)

Manyetik rezonans görüntüleme, 1946’da tanımlan-
masına rağmen ilk olarak 1973 yılında kullanılmıştır.
Ülkemizde ise ilk kez 1989 yılında İzmir Dokuz Eylül
Üniversitesi Tıp Fakültesinde kullanılmaya başlanmış-
tır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI), nükleer
manyetik rezonans görüntüleme ya da manyetik re-
zonans tomografi isimleri ile de anılır. Sağlık alanında
kullanılan görüntüleme yöntemlerinden biridir. Canlı
dokulara manyetik alan içerisinde gönderilen radyo
dalgalarının etkisi ile hareket eden hidrojen atomu-
nun yaptığı ışımaları görünür hâle getiren cihazlara
MR cihazı (Görsel 6.1.4) denir. Çalışma prensibi ola-
rak hidrojen atomunun çekirdeğinde bulunan proton
güçlü bir manyetik alanın etkisinde bırakılır ve üze-
rine radyo dalgaları gönderilir. Hastalıklı dokulardaki Görsel 6.1.4: Manyetik Rezonans (MR) cihazı
su miktarı sağlıklı dokuya göre daha fazla olduğundan
hastalıklı dokudaki proton yoğunluğu da fazla olur.
Radyo dalgaları ile karşılaşan protonlar yoğunluk, da-
ğılım ve dizilişlerine göre farklı sinyaller oluşturur ve Araştırma
bu sinyaller MR cihazı tarafından görüntüye dönüş-
türülür. MR cihazlarında radyasyon kullanılmadığın-
dan bu cihazlar canlı dokular için zararlı değildir. MR Vücudunda metal protez, kalp pili olan 285
cihazı yumuşak dokuların görüntülenmesinde, beyin kişilerin MR cihazına girmeleri neden
ve omurilik hastalıklarının teşhisinde ve kas iskelet sakıncalıdır? Araştırınız.
sistemi rahatsızlıklarının tespitinde kullanılır.

Tomografi

Tomografi (Kesityazar) 1915 yılında icat edilmiş fakat
genel kullanıma geçmesi 1930 yılını bulmuştur. Kesit
ve görüntüleme kelimelerinin Yunanca karşılıklarının
birleşmesiyle oluşan tomografi, X-ışınlarını kullanarak
vücudun belirli bir kesitinin görüntülenmesini sağla-
yan radyolojik bir tanılama aracıdır (Görsel 6.1.5).
Günümüzde tomografi cihazı bilgisayar yazılımları ile
birlikte çalışmaktadır. Bilgisayarlı tomografide tanı-
lanmak istenen bölgeye gönderilen 360 derece dö-
nen X-ışınları farklı dokularda farklı oranlarda soğuru-
lur ve gönderilen X-ışınlarındaki değişim dedektörler
aracılığıyla tespit edilir. Toplanan ışınlar bilgisayar ya-
zılımı ile işlenir ve hasarlı ya da hastalıklı bölge tespit
edilmiş olur. Bilgisayarlı tomografinin röntgen görün- Görsel 6.1.5: Tomografi cihazı
tülemeye göre tercih edilmesinin nedenleri arasında
daha yüksek çözünürlük elde edilmesi ve kesitler şek-
linde görüntü alındığı için daha detaylı inceleme yapı-
labilmesi bulunmaktadır. Tomografi de X-ışınları kul-
lanıldığından canlı dokular için zararlı olabilmektedir.