Page 43 - Fen Lisesi Kimya 12 | 1.Ünite

1.5.1. Elektrik ve Madde İlişkisi
Elektrokimyasal pillerde istemli bir redoks tepkimesi sonu-
cunda elektrik akımı meydana gelir ve bu tepkimelerin standart
pil potansiyeli sıfırdan büyüktür. Bununla beraber istemsiz bir
redoks tepkimesinin gerçekleşebilmesi için tepkimeye dışarıdan
elektrik akımı uygulamak gerekir. Elektrik enerjisinin kimyasal
bir değişim meydana getirmesi olayına elektroliz denir. Ancak
her istemsiz redoks tepkimesi elektrikle gerçekleşmeyebilir.
Elektroliz, elektrolitik hücrelerde gerçekleştirilir.
Elektrolitik hücrelerde tepkimenin gerçekleşebilmesi için
hücreye istemli redoks tepkimesinde açığa çıkan potansiyelin
üstünde bir potansiyel uygulamak gerekir. Örneğin galvanik
Al(k)|Al (suda)||Zn (suda)|Zn(k) hücresinde istemli bir şekil-
2+
3+
de aşağıdaki tepkime meydana gelir.
3Zn ( suda) + 2Al(k) 3Al ( suda) + 2Zn(k) E hücre =+0,90 V
2+
3+
0
Bu tepkimenin tersi istemsizdir ve tepkimeyi meydana getir-
mek için 0,90 voltun üzerinde bir potansiyel gereklidir. İstemsiz
tepkime denklemi şu şekildedir:
3Al ( suda) + 2Zn(k) 3Zn ( suda) + 2Al(k)
3+
2+
Elektrik akımı sayesinde devredeki elektron akışı ters çevrilir
ve istemsiz redoks tepkimesi meydana getirilir (Görsel 1.27).
_ _
e e
Zn(k) Tuz köprüsü Al(k)
53

2+
Zn (suda) Al (suda)
3+
Görsel 1.27: Zn/Al elektrolitik hücre

Elektrolitik hücrelerde, elektrotlar ayrı kaplarda olabileceği Dikkat!
gibi aynı kapta da (Görsel 1.28) olabilir. Bu durum elektrolitik
ve galvanik hücre arasında elektrokimyasal olaylar açısından bir
fark oluşturmaz. Üreteç _
e _ e
Katı hâldeki ve gaz
hâlindeki maddeler
elektroliz edilemez.
Anot Katot
Anyon Katyon
Elektrolitik sıvı

Görsel 1.28: Elektrolitik hücre

FEN LİSESİ KİMYA 12