Page 3 - Fen Lisesi Kimya 9 | 5.Ünite

DOĞA VE KİMYA

Bunların yanı sıra kişisel ve genel temizlik amacıyla su kullanılmakta-
dır. Kişisel temizliğe dikkat etmeyen bireyler kötü göründüğü gibi çevre-
deki insanlar için de sağlık açısından tehdit oluştururlar. Bitlenme, uyuz,
ishal, kolera gibi hastalıklar kişisel temizliğe dikkat etmemekten oluşur.
Kısacası su hayattır. Susuz yaşam olmaz. Suyun bulunduğu yerde
canlı bir hayat ve huzurlu bir yaşam vardır.

5.1.2. Dünyadaki Kullanılabilir Su Kaynakları ve Su

Tasarrufu

Dünyanın oluşumu yaklaşık 5 milyar yıldır devam etmektedir. Olu-
şumundan bu yana dünyanın 3/4’ü sudur. Dünyadaki su miktarı sabittir. BİLGİ KUTUSU
Dünyanın çoğu su olduğuna göre su kaynaklarının çoğu kullanılabilir su
mudur? Yeryüzünde yaşayan insanların bir kısmı neden su sıkıntısı çek-
Dünyadaki suyun %97’si
mektedir? Su tasarrufu yapmak sürdürülebilir bir hayat için neden önem-
tuzlu sudur. Okyanus, de-
lidir?
niz ve tuz göllerinin suları
Dünyanın dörtte üçü suyla kaplı olmasına rağmen bu suyun sadece
tuzlu olduğu için günlük ya-
%3’ü kullanılabilmektedir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü verile-
şamda kullanılamaz. Nehir-
rine göre dünyada yaklaşık bir milyar insan temiz suya ulaşamamaktadır.
ler, akarsular, tatlı su gölleri
Susuzluk nedeniyle oluşan hastalıklar sonucu, her yıl çok sayıda insan
ve yeraltı suları kullanılabi-
yaşamını yitirmektedir. 22 Mart Dünya Su Günü’nde bütün dünyada su-
lir su kaynaklarıdır.
yun önemine dikkat çekilmektedir.
Dünyadaki su miktarı yaklaşık 1,4 milyar kilometreküptür. Bu suyun
%97’sini tuzlu su %3’ünü de tatlı su kaynakları oluşturmaktadır. Dünya-
daki tuzlu su kaynakları işlenmeden kullanılamamaktadır. Tuzlu su kay-
naklarından kullanılabilir su elde etmek zor ve pahalı bir yöntemdir. Bir
başka çarpıcı rakam ise dünyadaki su tüketiminin %75’inin tarımda su-
lamada kullanılmasıdır. Bu yüzden gıda üretimi için de suyun çok büyük
bir önemi vardır.
Sanayileşme, nüfus artışı, suların kirlenmesi ve bilinçsiz su tüketimi
nedeniyle kullanılabilir su kaynakları hızla azalmaktadır. Dünyanın her
zamankinden fazla suya ihtiyacı vardır.
Yurdumuzun üç yanı denizlerle çevrilidir. Ayrıca bir-
çok yerinde dereler, nehirler ve göller bulunmaktadır.
Buna rağmen Türkiye, kullanılabilir su kaynağı bakımın-
dan “su fakiri” bir ülke sayılmasa da “su zengini” bir ülke
olarak da nitelenemez. Türkiye’nin asıl sorunu su kay-
naklarının bilinçsizce ve verimsiz kullanılmasıdır. Tarım-
da vahşi sulama olarak adlandırılan salma sulama ile
su kaynakları tüketilmektedir. Sanayi bölgelerinde atık
suların %25’i arıtılmamaktadır. Bu yüzden bir litre atık
su sekiz litre temiz suyu kirletmektedir. Kuraklık, sera
etkisi ve kirleticilerin etkisiyle su kaynakları ve birçok göl
kurumaktadır. Bu yüzden hem dünya genelinde hem de
ülkemizde kullanılabilir su, hızla azalmakta; dünya nü-
fusunun artışıyla da su ihtiyacı hızla artmaktadır. Bu ne-
denlerle ülkemiz ve dünyada su tasarrufu zorunlu hâle
gelmiştir (Resim 5.3).
Evlerde kullanılan suyun yaklaşık %35’i banyoda,
%30’u tuvalette, %20’si çamaşır ve bulaşık yıkamada,
%10’u yemeklerde ve içme suyunda, %5’i de temizlik
amacıyla kullanılmaktadır. Su, sağlık ve ekonomi açı-
sından bir değerdir. Bu değeri kişisel veya toplumsal
olarak bazı tasarruf önlemleriyle koruyabiliriz.
Resim 5.3: Su tasarrufu

178 179