Page 7 - Fen Lisesi Kimya 9 | 5.Ünite

DOĞA VE KİMYA

1. Su Kullanım Alışkanlıklarının Değiştirilmesi
Tüketicilerin kullandıkları suyu azaltarak tasarruf etmeyi sağlayacak
çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bunlardan birisi su kullanım alışkanlıkla-
rının değiştirilmesidir. Diş fırçalarken, tıraş olurken musluğun açık bırakıl-
maması, damlayan su tesisatlarının tamir edilmesi, duş süresinin azaltıl-
ması, sebzelerin musluk altında değil de su dolu bir kapta yıkanması gibi
alınabilecek önlemlerle önemli miktarda su tasarrufu sağlanabilir.

2. Su Tüketimini Azaltan Teknolojik Sistemlerin Kullanılması
Evlerde kullanılan bazı aparatların su tasarrufu sağlayan özellikte
olanlarla değiştirilmesi su tüketimini azaltabilir. Dört kişilik bir ailenin fert-
leri günde bir kez sifonu amacı dışında çekerse, yılda yaklaşık 16 ton su
harcamış olur. Oysa kademeli sifonlama sistemleri ile bu su kaybı yakla-
şık %50 oranında azaltılabilir. Diş fırçalarken, tıraş olurken, duş alırken
suyun açık bırakılmasıyla yılda kişi başı ortalama 12 ton su boşa harcan-
mış olur. Bunun yerine sensörlü musluklar ve düşük akışlı duş başlıkla-
rının kullanılmasıyla büyük oranlarda su tasarrufu sağlanabilir. Ayrıca az
su tüketen tesisat sistemlerinin kullanımıyla su tüketimi ve buna bağlı
olarak atık su miktarı azalmaktadır.

3. Su Kayıplarının Kontrolü
Şehir su şebekelerinde oluşan kayıpların azaltılması su tasarrufu yön-
temlerinden biridir. Bu kayıplar; eskimiş şebeke borularındaki su sızıntıla-
rı ve tamirat sırasındaki kayıplardan, sayaç kayıt hatalarından, kayıt dışı
aboneliklerden kaynaklanmaktadır.
Fiziksel su kayıplarının önlenmesi için su tüketim değerleri şebeke öl-
çümleri ile doğru olarak tespit edilmeli ve eskiyen borular değiştirilmelidir.
Fiziksel olmayan kayıpların önlenmesi için kalibre edilmiş sayaçlar takıl-
malı, park sulamalarında etkin sulama sistemleri kullanılmalı ve tüketici
şikayetleri dikkate alınmalıdır.
Su kayıplarının minimum seviyeye indirilmesi için mevcut kaynakların
verimli kullanılması, su tüketim oranlarının akılcı kullanımla düşürülmesi
hedeflenmektedir. Bu konuda toplumun tüm kesimlerinde farkındalığın ve
bilinçlendirme çalışmalarının arttırılması gerekmektedir.

c) Tarımda Kullanılan Su Miktarının Azaltılması Ve Modern
Sulama Tekniklerinin Uygulanması Projesi
Yağmurlama ve damlama (Şekil 5.2) gibi modern sulama tekniklerinin
uygulanması sonucu daha çok alanın daha az miktarda su ile sulana-
bilmesi mümkündür. Ülkemizde sulamanın %85’i geleneksel olan salma
sulama yöntemi ile %15’i ise modern olan damlama ve yağmurlama sis-
temleri kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Salma sulamada bitki suyun
yaklaşık %30-35’ini kullanabilmekte iken modern sulama sistemlerinde
suyun %90-95’ini kullanarak maksi-
mum seviyede fayda sağlamaktadır.
Ülkemizde modern sulama sistem-
lerinin yaygınlaştırılması ile tarım-
sal kullanımdaki %10’luk tasarruf,
sanayideki kullanımı %50, içme ve
kullanma suyundaki kullanımı %100
arttırmaktadır. Tarımda ürün verimi
ve kalitesini arttırmak açısından su-
lama önemli bir rol oynamaktadır.
Ancak bilinçsiz yapılan sulama ürün
verimine bir katkı sağlamamaktadır.
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de
su tüketiminin yaklaşık %70’i tarım- Şekil 5.2: Damlama sulama sistemi
da kullanılmaktadır.

182 183