Page 30 - Fizik 10 | 3. Ünite

3. ÜNİTE: DALGALAR

Dalgalar hareketl� olduğundan ekranda oluşan aydınlık ve karanlık böl-
geler de hareket hâl�nded�r.

Der�nl�ğ� her yer�nde aynı olan b�r dalga leğen�ndek� durgun suya düz
b�r tahta çubuk yatay olarak batırıldığında doğrusal su dalgaları oluşur
(Şek�l 3.26: a).

Dalga çukuru Dalga tepesi

a) b)

Şek�l 3.26: a) Doğrusal su dalgalarının yandan görünümü
b) Doğrusal su dalgalarının üstten görünümü
Doğrusal dalgalar b�rb�r�ne paralel olarak �lerler. Dalga tepeler� düz,
dalga çukurları kes�kl� ç�zg�lerle göster�l�r (Şek�l 3.26: b).
Der�nl�ğ� her yerde aynı olan b�r dalga leğen�nde noktasal b�r kaynağın
oluşturduğu dalgalar, merkez�nde dalga kaynağı bulunan da�resel dal-
galar Şek�l 3.27’dek� g�b� yayılır. Da�resel dalgalara üstten ışık tutuldu-
ğunda leğen�n altındak� perdede dalga tepeler� aydınlık, dalga çukurları
karanlık halkalar şekl�nde görülür.

Da�resel dalgaların üzer�ndek� her nokta, dalganın merkez�nden dışa
doğru ve yarıçap doğrultusunda hareket eder. Bu nedenle da�resel
Şek�l 3.27: Da�resel su dalgalarının
üstten görünümü dalgaların �lerleme yönü merkez�nden dışa ve her yöne ç�z�len doğru-
larla göster�l�r.

Sıra Sizde - 10

- yön +yön Dalga leğen�nde oluşturulan su dalgalarının yandan görünümü üze-
K r�nde göster�len K noktasının anlık hareket yönü ok �le göster�lm�şt�r.
M N
Buna göre

L a) Dalgaların �lerleme yönünü bel�rley�n�z.
b) Dalga çukurlarını ve tepeler�n� bel�rley�n�z.

Çözüm
Çözüm

142 10. SINIF FİZİK