Page 33 - Fizik 11 | 2.Ünite

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Simülasyon 2.1’in devamı

Değerlendirme

1. Pilin potansiyel farkını değiştirdiğinizde elektrik alan çizgilerinin sayısında ve voltmetrede okuduğu-
nuz değerde nasıl bir değişiklik oldu?

2. Pilin potansiyel farkı sabitken levhalar arasındaki uzaklığı değiştirdiğinizde elektrik alan çizgilerinin
sayısında ve voltmetrede okuduğunuz değerde nasıl bir değişiklik oldu?

3. Pilin potansiyel farkı sabitken levhaların büyüklüğünü değiştirdiğinizde elektrik alan çizgilerinin sa-
yısında ve voltmetrede okuduğunuz değerde nasıl bir değişiklik oldu?

4. Levhaları pilden ayırıp aralarındaki uzaklığı arttırdığınızda elektrik alan çizgilerinde ve potansiyel far-
kında nasıl bir değişiklik oldu?
5. Yüklü paralel levhalar arasındaki elektrik alan hangi değişkenlere bağlıdır?

d d 2d

+q -q
+q -q
+2q -2q 2 2
E 2 E E
2

V 2V V
a) Aralarındaki uzaklık d ve b) Aralarındaki uzaklık d ve c) Aralarındaki uzaklık 2d ve potansiyel
potansiyel farkı V olan potansiyel farkı 2V olan farkı V olan paralel levhalar
paralel levhalar paralel levhalar

Şekil 2.22: Aralarındaki potansiyel farkı ve uzaklığı değiştirilen paralel levhalar

Aralarındaki uzaklık d kadar olan paralel levhalar, potansiyel farkı V olan üretece bağlanırsa levhalar arasındaki
potansiyel fark üretecinkine eşit olana kadar levhalar +q ve –q yükleri ile yüklenir (Şekil 2.22.a). Bu durumda
levhalar arasındaki elektrik alan E büyüklüğünde olur.

Levhalar arasındaki uzaklık değiştirilmeden potansiyel farkı 2V olan bir üretece bağlanırsa potansiyel fark art-
tığı için levhaların yükü de iki katına çıkarak 2q olur. Bu durumda iki katına çıkan yüklerin oluşturduğu alan
çizgileri de sıklaşarak iki katına çıkar ve elektrik alan 2E büyüklüğünde olur. Elektrik alan, potansiyel farkı ile
doğru orantılıdır (Şekil 2.22.b).
Levhalar arasındaki uzaklık iki katına çıkarılarak potansiyel farkı V olan bir üretece bağlanırsa levhaların yükü
q
yarıya düşer ve 2 olur. Bu durumda yarıya inen yüklerin oluşturduğu alan çizgileri seyrekleşerek yarıya düşer
E
ve elektrik alanın büyüklüğü 2 olur. Elektrik alan, levhalar arasındaki uzaklık ile ters orantılıdır (Şekil 2.22.c).
Bu ifadelere göreE = V olur.
d

289
289