Page 30 - Fizik 11 | 2.Ünite

ELEKTRİK VE MANYETİZMA

54. ALIŞTIRMA

Sürtünmenin ihmal edildiği yatay düzlemde yük miktarları ve hız büyüklükleri şekillerdeki gibi olan K,
L, M ve N parçacıkları düzgün B manyetik alanına girmektedir.
1 1
B B
K V -V L
2 2
-q +q

3 3

1 1
B
B
M V -V N
2 2
-q -q

3 3
Buna göre parçacıklar manyetik alanı hangi noktalardan geçerek terk edebilir?

ÇÖZÜM

F) MANYETİK AKI

Uzayın belli bir bölgesindeki manyetik alanın büyüklüğü, manyetik alan çizgileriyle gösterilir. Manyetik alanın
kuvvetli olduğu bölgelerde çizgiler daha sık, zayıf olduğu bölgelerde ise daha seyrektir. Alan çizgilerinin yoğun-
luğu manyetik alanın büyüklüğü ile orantılı alınır. Manyetik akı, manyetik alan içindeki bir yüzeyin dik kesitinden
geçen manyetik alan çizgilerinin sayısının bir ölçüsüdür. Manyetik akı U sembolü ile gösterilir ve SI ‘da manyetik
akının birimi weberdir (Wb).

A N
N i A N

B A

U = BA$ U = BA$ c $ os i U = 0
a) İletken çerçeve manyetik b) Çerçeve yüzeyinin normali c) İletken çerçeve manyetik
alana dik ise manyetik alanla i açısı yapmakta ise alana paralel ise
Şekil 2.60: Manyetik alan içindeki iletken çerçeveden geçen manyetik akı
ο
Çerçeve manyetik alana dik olarak yerleştirildiğinde yüzeyin normali ile manyetik alan arasındaki açı 0 dir
(Şekil 2.60.a). Bu durumda yüzeyden geçen çizgi sayısı ve manyetik akı maksimumdur. Çerçeve alan içinde dön-
dürülerek yüzeyin normali ile manyetik alan arasındaki açı i yapılırsa yüzeyden geçen çizgi sayısı ve manyetik
akı azalır (Şekil 2.60.b). Eğer çerçeve manyetik alana paralel konuma getirilirse yüzeyin normali ile manyetik alan
ο
arasındaki açı 90 olur. Bu durumda yüzeyden çizgi geçmeyeceği için manyetik akı sıfır olur (Şekil 2.60.c).

332