Page 52 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi
P. 52

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                      Kavram Öğretimi 24
            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı                    BİYOLOJİ 10
            1. ÜNİTE     : HÜCRE BÖLÜNMELERİ > 10.1.2. Mayoz ve Eşeyli Üreme
            Kavram       : Krossing Over
            Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
            Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi

             Çalışmanın Adı                          KROSSİNG OVER                                  20 dk.
             Çalışmanın Amacı  Krossing over, tetrat, sinapsisin özelliklerini açıklayabilme.

            Yönerge: Aşağıda krossing over ile ilgili bir metin ve görsel verilmiştir. Metin ve görselden yararlanarak
                     soruları cevaplayınız.


                                                  Genetik Çeşitlilik
            Ailenizdeki fertleri bir düşünün. Kardeşinizle benzer özelliklere sahip olduğunuz gibi farklı özelliklere
            de sahipsiniz. Bu farklılığın temel nedeni genetik çesitliliktir. Peki genetik çeşitlilik nasıl oluşuyor, hiç
            düşündünüz mü? Mayoz bölünme genetik çeşitliliğe neden olan faktörlerden sadece biridir. Mayoz bö-
            lünmenin profaz I aşamasında meydana gelen krossing over, genetik çeşitliliğin nedenlerinden biridir.
            Profaz I aşamasında meydana gelen olayları öğrenebilmek için aşağıdaki kavram haritasını inceleyiniz.


                                                                 KİYAZMA  Sinapsiste kardeş olmayan kro-
                                                                        matitlerin temas bölgesidir.
                   4 kromatitten oluşan yapıdır.  TETRAT
                   1 homolog kromozom çifti tetrata                     Kiyazma, sinapsis yapan homo-
                                                                        log kromozomların anafaz I'e
                   karşılık gelir.
                                                                        kadar bir arada kalmasını sağlar.
                                                                               a            A      A
                                                                   A    A          a                   a      a a
                            A     A    a  b   a                     B     B   b    b         B    B    b     b
                             B    B      c   b                        C  C    c   c           C  C      c   c
                              C  C          c                                                 D  D      d   d
                             D  D        d  d                        D   D   e d  d                    e     e
                                        e    e                                     e        F     f    F
                                                                            F                                f
                            F     F    f      f                     F       G      f        G      g   G     g
                            G     G     g    g        Profaz I      G              g
                            Görsel 1.46 Homolog kromozomlar ve tetrat
                                                                   Görsel 1.47 a: Sinapsis ve krossing over
                  Homolog kromozomlar yan yana gelip             Kardeş kromatitler arasındaki gen alış-
                  fiziksel olarak birbirine geçici bağlanırlar.  verişidir.
                  Homolog kromozomların kardeş olmayan           Yeni gen kombinasyonlarına neden oldu-
                  kromatitleri çapraz olarak üst üste gelir.     ğundan gamet çeşitliliğini artırır.

                                   a           A       A    a            A       A
                        A    A         a        A    A     a    a a a                a      a a
                         B    B   b    b         B B C  B B  b b  b b     B     B    b     b
                                                               c
                                                               c
                          C   C   c   c           C  C  C  c  c  KROSSİNG OVER  C  C  c   c
                          D   D   d   d           D D  D  D  d e  d  d     D   D     e d  d
                                 e           SİNAPSİS     e    d e                         e
                                       e        F     f    F    e
                                F                               f         F     f    F
                         F             f        F     g  F  G   f                          f
                        G       G      g        G        G      g         G     g   G      g
                                                G
                                                                g
                        Görsel 1.47 a: Sinapsis ve krossing over
            Sorular:                            Görsel 1.47 a: Sinapsis ve krossing over
                     A   A   B   B         1.  a) Aşağıda verilen görselleri inceleyiniz. Yanda verilen yapılara
                      1   2   1   2
                                               karşılık gelen harfleri görselden belirleyerek boşluklara yazınız.
                                               I)    Homolog kromozom
                Anneden gelen   kromozom  kromozom  Babadan gelen          II)   Tetrat
                                               III)  Kardeş kromatit
                                               IV) Kardeş olmayan kromatit




                           C
                                                                                                    49
   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57