Page 50 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 23
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 10
1. ÜNİTE : HÜCRE BÖLÜNMELERİ > 10.1.1. Mitoz ve Eşeysiz Üreme
Kavram : Aşılama
Genel Beceriler : Problem Çözme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı MEYVE AĞAÇLARINDA AŞILAMA TEKNİĞİ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Aşılama kavramını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

İnsanlar çok eski zamanlardan beri ormanlardaki ağaçların dallarının
birbirlerine sürtünmeleri sonucunda oluşan aşılamayı keşfetmiş ve gü-
nümüze kadar da uygulamışlardır. Aşılama, eşeysiz üremeyi sağlayan
vejetatif üremenin bir türüdür.
Aşılama, bir bitkiden alınan sürgünü (aşı veya kalem) başka bir bitkinin
gövdesine (anaç) kaynaştırmak ve o sürgünün tek bir bitki gibi gelişme-
sini sağlamak için yapılır. Aşılı bir bitkinin toprak üstü kısmını, yani tacını
oluşturan kısmına aşı (kalem), kök sistemini oluşturan kısmına anaç de-
nir. Örneğin kaliteli üzüm üretiminde meyve kalitesi yüksek aşılar, toprak-
taki hastalıklara dayanıklı anaç bitkiye uygulanır. Meyve kalitesini belirle-
yen unsur aşının genleridir.
Aşılama işlemi yalnızca iyi cins meyve üretmek için yapılmaz. Aşılama
doğru fidan üretmek, doğal yollarla üretemediğimiz türlerin yok olmasını
önlemek, ağaçların zarar gören kısımlarını iyileştirmek ve bitkideki has-
talıkları incelemek için de yapılır.
Aşılamanın başarılı olması için aşı yapılacak meyve ağaçlarının birbirine
yakın akraba olmaları gerekir. Örneğin bir elma anacı üzerine kiraz aşısı
yapılamaz. Aşılamalar; çeşit içi aşılama, çeşitler arası aşılama, türler ara-
sı aşılama, cinsler arası aşılama şeklinde yapılabilir.
Görsel 1: Meyve ağacında aşılama

Sorular:

1. Metinden edindiğiniz bilgilerden hareketle aşılama ile ilgili aşağıda verilen kavram haritasındaki
boşlukları doldurunuz.

Aşı yapılacak bitkiye
Aşı yapılacak bitki
eklemlemek için başka bitkiden alınan kısım

Eşeysiz Vejetatif Çeşidi Aşılama Nedenle
Üreme Üreme yapılır

Tutması için

47