Page 78 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 37
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 10
2. ÜNİTE : KALITIMIN GENEL İLKELERİ > 10.2.1. Kalıtım ve Biyolojik Çeşitlilik
Kavram : Otozom, Gonozom
Genel Beceriler : Bilim, Mühendislik, Matematik Okuryazarlık Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı EŞEY TAYİNİ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Otozom ve gonozomun özelliklerini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda otozom ve gonozom ile ilgili bir metin ve görsel verilmiştir. Metin ve görsellerden
yararlanarak soruları cevaplayınız.

Biri erkek diğeri ise kadına ait hücre-
lerin karyotip analizine bakıldığında
son 23. kromozom çiftinde bir farklı-
lık göze çarpar. 23. kromozom çiftini
diğer kromozomlardan ayıran özellik
üzerinde taşıdıkları eşeyi belirleyen
genlerdir. Bu nedenle 23. kromozom
çiftine eşey kromozomu anlamına
gelen gonozom denir. Gonozomlar
erkeklerde XY, kadınlarda ise XX
olarak simgelenir. Vücut özelliklerini
(boy uzunluğu, göz rengi vb.) belir-
leyen genler ise diğer 22 kromozom
çiftleri arasında dağılmıştır. Bu kro-
mozomlara vücut kromozomu anla-
mına gelen otozom adı verilir. İnsan
44 + XY 44 + XX
hücrelerinde 44 otozom ve 2 gono-
zom olmak üzere toplam 46 kromo-
zom bulunur.
Otozom Gonozom Otozom Gonozom

Erkek Gametler

22 + X 22 + Y

Dişi Gametler 22 + X 44 + XX 44 + XY
Görsel 1: İnsandaki kromozom formülü

Sorular:

1. Kelime ilişkilendirme, bir kavramın kişinin zihninde yarattığı ilk Kalıtım Kromozom
çağrışımdır. Kalıtım kavramı için yanda kelime ilişkilendirme
Kalıtım DNA
tablosu verilmiştir. Bu örnekten yola çıkarak gonozom ve oto-
zom kavramları için siz de aşağıda verilen kelime ilişkilendirme Kalıtım Gen
tablosunu doldurunuz. Kalıtım Çekirdek
Kalıtım Kromatin ağ

Otozom Gonozom
Otozom Gonozom
Otozom Gonozom
Otozom Gonozom

75