Page 141 - Felsefe 10

Kavram Öğretimi 90
FELSEFE 10

2. Bir demirci ya da marangozun ortaya koydukları ürünleri çoğu zaman güzel bulup beğenmemize
rağmen bu ürünlere sanat eseri demediğimiz gibi bu ürünleri yapanlara da sanatçı değil zanaatkâr
diyoruz.
Sizce bir ürünü sanat eseri, o ürünü ortaya koyan kişiyi de sanatçı olarak ifade edebilmek için hangi
niteliklerin olması gereklidir? Yorumlayınız.

"... Sanat felsefesi; sanatın ne olduğunu, olanaklarını, ölçütlerini, sanat eserleriyle ilişkili olarak ortaya
çıkan problemleri, sanata dair kavramları, sanat eserinin taşıdığı anlamı ve kimlere sanatçı denilebileceği
gibi problemlerin kritiğini yaparken estetik; sanat eserlerindeki güzeli de konu edindiği gibi daha kapsamlı
ve geniş bir bakış açısı ortaya koyarak doğada olan güzelliği de konu edinir. Bu bağlamda 'Güzellik nedir?
Güzel olan bir şeyi güzel kılan etmenler nelerdir? Bu etmenler öznede mi yoksa nesnede mi bulunurlar?
Estetik standartlar var mıdır? Sanat eserlerinin doğayla ilişkisi nedir? Güzellik, iyilik ve doğruluk (hakikat)
gibi değerler arsındaki farklılıklar ve ortaklıklar nelerdir?' gibi sorulara cevap arar."
"Bütün bu söylediklerinden anladığım kadarıyla gerek sanat ve sanatçının gerekse de sanat felsefesi ile
estetiğin yöneldiği en temel kavram güzellik kavramıdır. Son noktada tüm yollar güzele çıkıyor sanırım."
dedi Philia.
"Doğru söyledin. Sanatın da sanatçının da biricik kaygısı hoşa giden, duyumsandığında haz veren estetik
bir nesne yani güzel bir ürün ortaya koyabilmektir. Sanatçı sanat felsefesi ve estetik de güzel olarak ifade
biçiminin mahiyetini tartışarak anlamaya çalışırlar. Sanat felsefesi ve estetik de güzel olarak ifade biçimi-
nin mahiyetini tartışarak anlamaya çalışır ve öznel bir bakış açısı üzerinden estetik bir yargı ortaya koyar."

3. Güzelliğin ne olduğuna ilişkin İlk Çağ'dan günümüze kadar yapılan bazı tanımlar şunlardır:

"Güzellik, evrendeki uyumdur." Pythagoras
"Güzellik, kendisinden hoşlanılan bir şeyin içinde ışıyan sonsuz ve en yüksek idedir." Platon
"Güzellik, matematiksel olarak orantılı ve ölçülü olandır." Aristoteles
"Güzellik, ilahi aklın evrende ışımasıdır." Plotinus
"Güzelik, kendi dışında bir amaç (erek) olmadan hoşa gidendir." Kant
"Güzellik, duyumsal bilginin mükemmelliğidir." Baumgarten (Bamgartın)
"Güzellik, sonsuzun sonlu olarak kendini göstermesidir." Schelling (Şeling)
"Güzellik, mutluluk veren bir ifadedir." Croce (Krok)

Bu tanımlardan hareketle sanat felsefesinin güzelliğe bakış açısına dair bir çözümleme yapınız.

"Bu arada güneş de battı. Biz güneşin batışı üzerinden sanat ve estetiği konuşurken akşamı da getirdik
Philia. Görüyorsun işte, her şey kendi mecrasında akıyor; gün geceye, aydınlık karanlığa ve güneş
ufuğa. Yaşam ve değişim olduğu müddetçe bize de kendi mecrasında yol alıp giden bu hayatın akışını
yorumlamak kalıyor." diyerek sözünü bitirdi Theano.

137
Hazırlayan: Emir Ali ERGAT