Page 51 - Felsefe 10

Kavram Öğretimi 35
FELSEFE 10

2. ÜNİTE : FELSEFE İLE DÜŞÜNME > 2.1. Düşünme ve Akıl Yürütmenin Temel Kavramları > 2.1.1. Akıl Yürütme ve Argümantasyon
Kavram : Akıl Yürütme, Önerme, Argüman, Argümantasyon
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Felsefi Kavram ve Bilgi Edinimi Becerisi, Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı AKLIN YÜRÜYÜŞÜ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Akıl yürütme, önerme ve argümanın ne olduğunu açıklayabilme.
Gerekli Malzemeler: Kalem, kâğıt, etkileşimli tahta.

Yönerge: Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Akıl yürütme; birbiriyle ilişkili ve doğru kabul edilen yargılardan hareketle yeni bir sonuç, yargı veya bilgi
çıkarma işlemidir.
Buna göre herhangi bir konuda akıl yürütmek için birbiriyle ilişkili ve doğru kabul edilen yargılara ihtiyaç
vardır. Bu yargıların her birine önerme adı verilir.
Önerme; en az iki terimden oluşan, doğru veya yanlış değere sahip, anlamlı bir yargı cümlesine denir.
Bu bağlamda, her önerme yargı bildiren anlamlı bir cümledir ama yargı bildiren her cümle bir önerme
değildir.
Argüman ise belli kanıtlara dayanarak birkaç öncül (önerme zinciri) üzerinden ortaya yeni bir yargı çıkar-
maktır. Önerme zinciri en az iki öncülden oluşur. Örneğin "çiçek" kavramı üzerinden bir önerme zinciri
kurup şöyle bir sonuç yani argüman ortaya koyalım.
1. Öncül: Bütün çiçekler bitkidir.
2. Öncül: Bütün bitkiler canlıdır.
Sonuç: O hâlde bütün çiçekler canlıdır.
Argümanın ortaya çıkabilmesi için akıl yürütmeye, akıl yürütebilmek için önermeye ihtiyaç vardır. Mantık
yönünden tutarlı önermeler üzerinden akıl yürütüp varılan nihai sonuç argümandır. Öncüllerden sonuca
varma işlemlerinin bütününe de argümantasyon denir.

NOT
Akıl yürütme, önerme ve argüman doğrudan birbirleriyle ilişkilidir.

1. "Küresel ısınma, doğal afet, okul, sağlık, yardımlaşma, savaş ve göç" kavramlarından herhangi biri
üzerinden önerme zinciri kurarak bir argüman oluşturunuz. Bu argümanınızı sınıfta paylaşınız.

2. Aşağıdaki tabloya, yukarıdaki metinde verilen bilgilerden hareketle önerme niteliği taşıyan cümleler
ile önerme niteliği taşımayan cümleler yazınız. Yazdığınız cümleleri sınıfınızla paylaşınız.

ÖNERME NİTELİĞİ TAŞIYAN CÜMLELER ÖNERME NİTELİĞİ TAŞIMAYAN CÜMLELER
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.

3. "Daha huzurlu bir dünyada yaşamak istiyorsanız adil olmalısınız." önermesinden hareketle bir argü-
man oluşturunuz.

47
Hazırlayan: Emir Ali ERGAT