Page 64 - Felsefe 10

48 FELSEFE 10
Kavram Öğretimi
3. ÜNİTE : FELSEFENİN TEMEL KONULARI VE PROBLEMLERİ > 3.1. Varlık Felsefesi > 3.1.1. Varlık Felsefesinin Konusu ve Problemleri
Kavram : Varlık, Varlık Felsefesi (Ontoloji)
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Felsefi Kavram ve Bilgi Edinimi Becerisi, Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - I 20 dk.
Çalışmanın Amacı Varlık ve varlık felsefesinin (ontoloji) ne olduğunu açıklayabilme.
Gerekli Malzemeler: Kalem, kâğıt, etkileşimli tahta.

Yönerge: Aşağıdaki hikâyeyi okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

HİKÂYEYLE FELSEFE: PHILIA VE THEANO - I

Martı Philia (Fila), anne martı Theano (Teano) ile balık tutma alıştırmaları yapmak için masmavi denize
doğru kanat çırptıklarında "anne" dedi Martı Philia, "Denizi gördüm de aklıma geldi."
"Neymiş aklına gelen o şey?" diye sordu anne martı anlamak isteyen bir dille.
"Dün gece deniz kızı efsanesinin sonunu dinleyemeden uykuya dalmışım. Bu yüzden sana sormam
gereken soruyu soramadım." dedi.
"Şimdi sor o hâlde?" dedi Theano.
"Deniz kızları gerçekte var mıdır?" diye sordu Philia kuşkulu bir ifadeyle.
Philia'ya tebessümle bakan anne martı, bir iki kanat çırpıp kuş bakışıyla dünyayı kanatları altına almaya
niyetliymiş gibi biraz daha yükseklere çıktı. Martı Philia de annesini takip etti. İyice yükseklere çıktıkları-
na kanaat getirdikten sonra hızını sabitleyen anne martı Theano,
"Hımm, sorduğun bu soru felsefi bir alana çekiyor bizi, özellikle varlık felsefesine." dedikten sonra tebes-
süm edip Philia'nın sorusuna cevap verdi.
"Denizkızları, gerçek birer varlık değildirler Philia. Yalnızca bizim zihnimizde kurguladığımız varlıklar-
dır." dedi.
"Peki, gerçek varlık nedir?” diye sordu Philia.
"Gerçek varlık, varlığını nesnelerden ve olaylardan alan varlıklardır. Başka bir deyişle deniz kızı gibi
zihnimizin bir ürünü olmayan, bilincimize bağlı olmadan var olan varlıklardır. Biz onları düşünsek de dü-
şünmesek de onlar vardır. Örneğin şu üzerinde uçtuğumuz masmavi deniz, şu denize saçılmış adalar,
yüzen balıklar, kısaca şu dünyada görüp dokunabildiğimiz, kokusunu alıp tattığımız her şeydir gerçek
varlık." dedi anne martı.
"Peki bu saydıklarının hepsinin ortak özelliği nedir?" diye sordu meraklı martı Philia.
"Tamamı şu içinde yaşadığımız dünyada bir yer kaplar, zaman içinde değişir ya da yok olur. Örneğin şu
an üzerinden geçtiğimiz adada bulunan ağaçlar bir yer kaplıyor, birçoğunun kendine özgü kokuları var.
Onların üzerine konabilir, kokularını alabiliriz. Kokuları, renkleri, meyvelerinin tatları somuttur. Ayrıca
yıllar içerisinde yaşlanırlar, yeşilliklerini kaybeder ve kuruyup yok olurlar. Bu durum her gerçek varlık için
geçerlidir Philia." dedi martı Theano.
"Peki, hiç değişmeden kalan, yok olmayan varlık yok mudur?" diye sordu Philia denize doğru aşağı
yönlü bir manevra yaparak.
"Var." dedi anne martı. Bu tarz varlıklar soyut ve düşünseldir. Bunlara ideal varlık da denir. Duyularla
algılanmayan, uzay ve zaman dışı olan, gerçekliği bulunmayan varlıklardır. Tıpkı deniz kızı gibi. Bu var-
lıklar çoğunlukla zihnimiz tarafından ortaya konulduğu için somut değildir. Dünyada bir yer kaplamaz,
yaşlanmaz, kokmaz ve görünmezler. Bunlar daha çok kavram olarak zihnimizde yer kaplar. Bizim dü-
şünce ve hayallerimizin birer parçasıdır." deyince Theano,
"Ne gibi?" dedi genç Philia.
"Felsefeyle yakından ilgili bir martı olarak en son şunu söyleyeyim: Varlık konusunu şu an senin yaptığın
gibi ele alan, sorgulayan, varlığı bir bütün olarak kavramaya çalışan felsefe dalına varlık felsefesi yani
ontoloji denilmekte. Cevap aradığın bütün bu sorular, merak ettiğin bu kavramlar varlık felsefesinin ce-
vap aradığı birer problemdir." Refleksler ani ve istemsizdir. Âni bir hareketle "Ooo bak aşağıya, capcanlı,
mis kokulu ve enfes bir balık sürüsü geçiyor. İşte gerçek budur, haydi dalıyoruz, av başlıyoooor." dedi
annesi kahkaha atıp denize doğru dalışa geçerek.

60