Page 191 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FİZİK 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 112
4. ÜNİTE : OPTİK > 4.7. Mercekler
Kavram : Yakınsama ve Iraksama
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı GÖZ DOKTORUNUN REÇETESİ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Yakınsama ve ıraksama kavramlarını açıklayabilme.
Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

GÖZ DOKTORUNUN REÇETESİ

Sınıfta tahtaya bakarken sürekli gözlerimi kısarak baktığı-
mı fark eden fizik öğretmenimiz bana göz doktoruna gö- Prof. Dr. HASTA:
Rafet ZENGİN Aslı BAŞYAYLA
rünmemi tavsiye etti. O akşam evde babama ve anneme Göz Hastalıkları GÖZLÜK REÇETESİ 023-2021
Uzmanı 07.11.2021
fizik öğretmenimin görme bozukluğumdan dolayı bana
SAĞ (OD) SOL (OS)
göz doktoruna gitmemi tavsiye ettiğini aktardım. Babam SPH. CLY. AKIS SPH. CLY. AKIS
da hemen ertesi gün gidebileceğimizi belirtti. UZAK -2.25 UZAK -3.00
YAKIN YAKIN
Hastanede göz doktoru muayene sırasında bana ekran- PRİZMA PRİZMA
da bazı harfleri okumamı söyledi. Bunu yaparken gözüme Popüler uzaklık ................................... mm Com ................................................................
taktığı boş gözlük çerçevesine sürekli farklı mercekler yer-
Prof. Dr.
leştiriyordu. Ben ekranda okuyamadığım harfleri doktorun Rafet ZENGİN
çerçeveye koyduğu mercek sayesinde net bir şekilde 180 170 160 140 130 120 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 180 170 160 140 130 120 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
okumaya başladım. Bana görseldeki gibi bir reçete yazıp
gözlükçüye giderek bu reçeteyle gözlük almamı söyledi.
Bana verdiği reçetedeki (bk. Görsel) (-) işaretli rakamlara Görsel: Miyop göz kusuru için yazılan reçete
bir anlam verememiştim. Göz doktoruna bunun anlamını
sordum. Göz doktoru tebessüm ederek uzağı net görmem için bunları yazdığını, (-) işaretli merceğin
benim miyop olduğumu gösterdiğini ve rakamlarda ıraksama için mercek kalınlığını ifade ettiğini belirtti.
Demek ki bende miyop göz kusuru olduğu için uzağı net göremiyormuşum. Doktorun verdiği mercek ka-
lın kenarlı mercekmiş ve göze gelen ışınları dağıtarak odaklanmamı ve net görmemi sağlıyormuş. O za-
man (+) işaretinin de yakınsama için hipermetrop göz kusuru olanlara verilen ince kenarlı merceklerde
kullanıldığını düşündüm. Öyleyse hipermetroplar da ince kenarlı mercek yardımı ile göze gelen ışınları
odaklayıp daha net görüş sağlıyorlardı. Hastaneden eve gelince yaptığım araştırma sonucu yakınsama
(+), ıraksama (-) işaretle ifade edildiğini, yakınsamanın yakın gözlük, ıraksamanın uzak gözlük numarası
için kullanılan kavramlar olduğunu gördüm ve göz doktorundan öğrendiklerimi de teyit ettim.
Artık tahtadaki yazıları ve görselleri daha net gördüğüm için çok mutluydum. Bana miyop gözlüğü alın-
dıktan bir ay sonraki veli toplantısına gelen babam, fizik öğretmenimizle tanışmak istedi. Babam öğret-
menimize benim gözlerimi kısarak baktığımı fark edip tedavi olmama yardımcı olduğu için teşekkür etti.

Sorular

1. Yukarıdaki metne göre kalın kenarlı ve ince kenarlı merceğin özelliklerini açıklayınız.

2. İnce ve kalın kenarlı merceklerin yakınsama ve ıraksama ile ilişkisi nedir?

3. Yukarıdaki metinden yola çıkarak kendi ifadenizle yakınsama ve ıraksamayı nasıl açıklarsınız?

189
Hazırlayan: Yavuz CEYLAN Hazırlayan: Yavuz CEYLAN