Page 199 - Kimya 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

KİMYA 10

1. Benzerlikler: Her iki metinde de belirli malzemeler kullanılarak
Çalışma No.: 1 yeni bir madde elde ediliyor. Oluşan yeni maddenin miktarı
değiştiğinde bileşenlerinin kütlece yüzdeleri değişmiyor.
1. Kimyasal tepkimelerde tepkimeye giren maddelerin kütleleri-
nin toplamı, tepkime sonucunda oluşan maddelerin kütlelerinin Farklılıklar: Magnolyanın bileşenleri kişi sayısına göre oran-
toplamına eşittir. Buna kütlenin korunumu kanunu denir. lanmış, demir(II) sülfür bileşiğinin oluşum reaksiyonlarının
bileşenlerinden bir tanesi 2 ve 3’üncüde artmıştır.
2. Kütlenin korunumu kanunu “Madde vardan yok, yoktan var Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında değişme-
edilemez.” cümlesiyle de ifade edilebilir. Örneğin fiziksel bir yen bir oran vardır. Bu orana sabit oranlar kanunu denir.
değişimde 10 gram buz eridiğinde oluşan suyun kütlesi de 10
gram olur veya kimyasal bir değişimde 2 gram hidrojen gazı 2. İlk reaksiyonda demir(II) sülfür bileşiğinin eldesinde 7 g Fe ile
ile 16 gram oksijen gazının artansız tepkimesinden 18 gram su 4 g kükürt, artansız tepkimeye girmiştir. Bu orana göre ikinci
reaksiyonda 3,5 g Fe ile 2 g S tepkimeye girmelidir. Ortama
oluşur. Değişimden sonraki maddelerin kütlelerinin toplamı 3 g S konulursa 1 g S artar. Üçüncü reaksiyonda S miktarı iki
değişimden öncekine göre ne eksik ne de fazladır. Dolayısıyla katına çıktığı için S ile birleşecek Fe miktarı da iki katına çıkar.
madde vardan yok, yoktan var edilemez. 8 g S ile 14 g Fe birleşir, 2 g Fe ise artar.
3. Demir ve kükürt, minimum 11 gram
Çalışma No.: 2 bileşik oluşturmak üzere eşit kütlede alınsalardı yedişer gram
alınırlardı ve kükürtten 3 gram artardı. 12 gram madde arttığına
1. Yönerge göre eşit kütlede alınan madde miktarları da dört kat fazla ol-
1. 10 gram kakao tozu, 100 gram fındık ve 100 gram şeker ile malıdır. Yani başlangıçta alınan demir ve kükürt yirmi sekizer
toplamda 210 gram kakaolu fındık kreması elde edilebilir. 750 gramdır. Oluşan bileşik miktarı da dört kat (44 g) fazladır.
gram kakaolu fındık kreması yapılamaz. 750 gram yazısı siline-
rek yerine 210 gram yazılabilir.
Çalışma No.: 4
2. Yönerge
1.
1. Reaktiflerin toplam atom sayısı ve türü ile tepkime sonrası Deney No. Kütlece Birleşme Oranı
ürünlerin toplam atom sayısı ve türü aynıdır. Atom sayısı 1 7/5
değişmemiştir. Sadece tepkimede bağlar kırılıp yeni bağlar 7/5
oluşmuştur. Atomların yerleri değişmiştir. 2
2. Bir kimyasal tepkimede tepkime sonunda oluşan maddelerin 3 7/5
kütlelerinin toplamı tepkimeye giren maddelerin kütlelerinin Her üç deneyde de aynı bileşik elde edildiği için elementlerin
toplamına daima eşittir. kütlece birleşme oranı aynıdır.
2.
Deney No. Kütlece Birleşme Oranı
1 7/4
Çalışma No.: 3
2 9/16
Üç kişilik magnolya için gereken malzeme miktarlarını aşağı-
ya yazınız. Farklı bileşiklerin kütlece birleşme oranları farklı olabilir.
½ litre süt
1 yemek kaşığı un
1 yemek kaşığı nişasta Çalışma No.: 5
½ su bardağı şeker
½ paket vanilya 1.
½ yemek kaşığı tereyağı
½ paket krema Katlı Oranlar Bileşik Çiftleri
70 g çikolata Öğrenci Arasındaki Katlı
½ paket bisküvi İsimleri Kanununa Uyan
On iki kişilik magnolya için gereken malzeme miktarlarını Bileşik Çiftleri Oran
aşağıya yazınız.
2 litre süt Burcu C H - C H 8/9
3 4
2 3
4 yemek kaşığı un
4 yemek kaşığı nişasta MnO - Mn O 4/7
2 su bardağı şeker Murat 2 2 7
2 paket vanilya
2 yemek kaşığı tereyağı H O - H O 1/2
2 paket krema Merve 2 2 2
280 gram çikolata
2 paket bisküvi 2/C H -3/C H → C H ˗ C H oran = 8/9
6, 3 ve 12 kişilik magnoliada kişi sayısı kaç katına çıktı ise mal- 3 4 2 3 6 8 6 9
zeme miktarı da aynı oranda artırıldığı için bileşenlerin kütlece
yüzdeleri değişmez. 2/MnO ˗ 1/Mn O → Mn O ˗ Mn O oran = 4/7

2 7
2 7
2 4
2
Siz de gerekli hesaplamaları yaparak aşağıdaki boşlukları doldu-
runuz. H O ˗ H O → oran = 1/2
2
2 2
1. 11g FeS bileşiğinde %63,63 demir ve %36,37 kükürt bulunur.
2. 5,5g FeS bileşiğinde %63,63 demir ve %36,37 kükürt bulunur. Öğrenci Katlı Oranlar Ka- Kanuna Uymama
nununa Uymayan
3. 22g FeS bileşiğinde %63,63 demir ve %36,37 kükürt bulunur. İsimleri Bileşik Çiftleri Nedeni
4. Sonuç: Bileşik miktarı değişse bile bileşiğin içindeki bileşenle- Ali - CO Elementlerin türünün
rin kütlece yüzdeleri değişmez. SO 2 farklı olması
Basit formüllerinin aynı
Çiğdem CH - C H olması
2 8
4
Çınar Basit formüllerinin aynı
N O - NO 2 olması
2 4
197