Page 39 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
18 TARİH 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

1. ÜNİTE : YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYE’Sİ > 1.5. Haçlılar Karşısında Türkler
Kavram : Derebeyi
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Çalışmanın Adı ORTAÇAĞ AVRUPASINA BAKIŞ 15 dk.

Çalışmanın Amacı Derebeyi kavramı üzerinden Orta Çağ Avrupası’ndaki siyasi yapıyı analiz edebilme.
Yönerge: Aşağıdaki kavram incelemesine yönelik metni inceleyerek soruları cevaplandırınız.

ANAHTAR ÖGELER

Ağır Süvari: Büyük at zırhları ve
zırhlı şövalyeliktir.
İmparator
Vassallık: Hami, himayesine gire-
nin ellerini sıkıca kavrayarak onu
korumasına aldığını ilan eder.
Kral Vassal hizmet, lord koruma ve
kollama yemini eder.

Tımar: Bir efendinin gelecekte
Lord talep edeceği hizmetleri karşılı-
ğında bir arazi parçasını verme
uygulamasıdır. Zamanla böyle
toprak bağışları askerî hizmet
Kont DEREBEYİ karşılığı ödenen “ücret” anlamı-
na gelmeye başlamıştır.

Vicont Bağışıklık: Vergilerden veya mer-
kezî otoriteye karşı öteki yüküm-
lülüklerden bağışlanmayı içer-
mektedir.
Şövalye

Özel Kaleler: Taş şatolar
Vassal
Şövalyelik: Her şövalyenin bağlı
olduğu onur yasasına bağlı ola-
Serf rak dürüstlük, sadakat, alçakgö-
nüllülük, mertlik gibi değerleri
içermektedir.

… “işte karşı karşıya iki adam. Biri hizmet etmek istiyor; diğeri de şef olmayı kabul ve arzu
ediyor. Birincisi ellerini kavuşturup, ikincisinin ellerinin arasına koyuyor. Gayet açık bir tabi-
iyet belirtisi olan bu hareketin anlamı bazen bir diz çökmeyle arttırılıyordu. Ellerini veren
kimse aynı zamanda karşısındakinin adamı olduğunu belirleyen çok kısa birkaç söz ederdi…
Anlaşma ve dostluk simgesi olarak.”

Gordon Kerr ise feodalite sistemini; “bir kişinin daha kuvvetlinin vassalı olduğu bir hiyerarşik
sistemdir. Bu sistemde; kral, imparatorun vassalı, aristokratlar kendi vassalları olan şöval-
yenin vassalı, onların altında, kümenin dibinde de tarım işçileri ya da serfler yer almakta”
şeklinde açıklamıştır.

Feodal sistemde güçlü bir merkezî yapının olmayışı, parçalanmış bir yönetim yapısının ortaya
çıkmasına neden olmuştur. Nitekim Orta Çağ Avrupa’sında egemenlik hakkı kralın elinden
alınarak, yasama, yürütme ve yargı yetkileri feodal beyler tarafından oluşturulan kurallar
doğrultusunda şekillenmiştir. Ortaya çıkan kurallar gereği her senyör, kendi malikânesinin
kralı konumundadır.

36