Page 109 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 53
52 BİYOLOJİ 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.5. Solunum Sistemi > 11.1.5.1. Solunum sisteminin yapı, görev ve işleyişi
2. Alveollerin akciğerler için önemi nedir? Kavram : Solunum
Genel Beceriler : Problem Çözme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı SOLUNUM NEDİR? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Solunum sisteminde görevli organların yapısını ve işleyişini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Solunum, dışarıdaki havanın akciğerlere alınmasını ve akciğerden kana geçmesini sağlayan olaydır.
Bu olay için özelleşmiş organlar sırası ile burun, yutak, gırtlak, trake (soluk borusu), bronş, bronşcuk ve
akciğerlerdir. Ayrıca diyafram ismindeki çizgili kas yapısındaki zar karın boşluğunu göğüs boşluğundan
ayrıdığı gibi soluk alıp verme olayını da sağlar. Alınan havanın sırasıyla bu yapılardan geçmesi belli
sebepler içerir. Örneğin, havanın ağızdan da alınabilmesine rağmen burundan alınması havanın nem-
3. Akciğer zarı zarar gören bir bireyde gözlenecek sağlık sorunları neler olabilir?
lenmesini ve mikroplardan arındırır.

Burun
Yutak

Trake
Gırtlak
(Soluk borusu)

Akciğer

Bronş
Alveoller
Bronşiyol

Görsel 1: Solunum
• Burun: Havanın vücuda girdiği organdır aynı zamanda koklama duyusudur.
• Yutak: Ağız boşluğu ve burun boşluğunun bağlantı bölgesidir. Lokmanın yemek borusuna

geçmesini sağlar.
• Gırtlak: Alınan havanın solunum sistemi yoluna girdiği yerdir. Ses telleri burada bulunur.
• Trake (Soluk borusu): Kıkırdaktan oluşan yapıdır. Akciğerlere girişte sağ ve solda bronş adı

verilen iki kola ayrılır.
• Akciğer: İnsanda iki tane olan akciğerler, süngerimsi yapıdadır. Akciğerler, adı verilen çift katlı bir
zar ile çevrilidir.
• Bronşiyol: Bronşlar ise akciğerlere girdikten sonra ağaç gibi dallanarak bronşiol (bronşçuk) adı
verilen daha küçük yapıları oluştururlar.
• Alveoller: Akciğerin içinde bronşiollerin uç kısımlarında üzüm salkımına benzeyen, gaz
değişiminin gerçekleştiği, yüzeyin artırıldığı tek katlı epitelden oluşan keselerdir.
• Plevra sıvısı: İki zar arasında bulunan plevra sıvısı nefes almayı kolaylaştırırken aynı zamanda

kaburga kemiklerinin akciğere zarar vermesini de engeller.

106 107
Hazırlayan: Mehmet BİLEN