Page 112 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 112

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                      Kavram Öğretimi 54
 53  BİYOLOJİ 11    Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı  Ortaöğretim Genel Müdürlüğü  BİYOLOJİ 11
            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
 Kavram Öğretimi
            1. ÜNİTE     : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.5. Solunum Sistemi > 11.1.5.1. Solunum sisteminin yapı, görev ve işleyişi
 Sorular:   Kavram       : Soluk alıp verme
            Genel Beceriler  : Yaratıcı Düşünme ve İnovasyon Becerisi
            Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi
 1.  Aşağıdaki görsel üzerinde numaralandırılmış bölümleri tabloda verilen özelliklerle eşleştiriniz.
             Çalışmanın Adı                        NEFES ALIP VERELİM                               20 dk.
 1  2  Özellik  Numara
             Çalışmanın Amacı  Soluk alıp verme mekanizmasını açıklayabilme.
 Trake’ye bağlı kıkırdak yapıda olan ve gaz
 3  değişiminin gerçekleşmediği yapılardır.    Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.
 Gaz değişimin gerçekleştiği ve epitel
 hücreleri ile kaplı üzüm salkımına benzer   Nasıl nefes alıp verdiğimizi hiç düşündünüz mü? Aldığımız her bir nefes ile akciğerlerimiz balon gibi
 mikroskobik yapılar.    şişmekte, verdiğimiz her bir nefes ile de akciğerlerimizdeki havayı boşaltmaktayız. Aşağıdaki deney
 4          düzeneğinde insanın soluk alıp verme aşamaları gösterilmektedir.
 Yapısında kıkırdak doku vardır. Alınan
 soluğun bronşlara ulaşmasını sağlar.


 5  Akciğerlerin içine dağılan ağaçsı yapılı
 borucuklardır.

 Akciğerlerin etrafını saran ve akciğeri
 koruyan zardır.
 Görsel 2: Akciğerin yapısı


 2.  Burundan alınan havanın daha sağlıklı olmasını sağlayan etkenler nelerdir? Yazınız.

            Görsel 1: Soluk alıp verme mekanizması

            Alt tarafa doğru çektiğiniz büyük balonun hacmi artar. Hacim arttığı için basınç düşer ve  dışarıdaki
            atmosfer basıncıyla negatif bir fark oluşur (P   > P  ). Oluşan farkın tekrar  dengeye gelmesi için
                                                    atmosfer  şişe
            hava molekülleri içeri girer ve küçük balonlar şişerek basıncı tekrar dengeye  getirir.
            Tuttuğunuz büyük balonu bıraktığınızda ise hacim azalır. Hacim azaldığı için basınç artar ve  dışarıdaki
            atmosfer basıncıyla pozitif bir fark oluşur. Oluşan farkın tekrar  dengeye gelmesi için hava molekülleri
            dışarı gider ve küçük balonlar inerek basıncı tekrar dengeye  getirir.

 3.  Aşağıdaki tabloda vereceğiniz cevapları ne öğrendim bölümünü doldurunuz.   Sorular:


            1.  Aşağıdaki tabloda sol sütundaki satırlarda görselde verilen deney düzeneğinde bulunan kısımlar,
 Ne Biliyorum?  Ne Öğrenmek İstiyorum?  Ne Öğrendim?
                sağ sütundaki  satırlarda ise insan solunum sistemi elemanları verilmiştir. Deney düzeneğindeki
                yapılara karşılık gelen solunum sistemi yapılarını eşleştiriniz.
 Bronşlarda kıkırdak doku   Bronşlarda gaz değişimi gerçek-                      Deney      Solunum
 vardır.  leşir mi?
               Deney düzeneğinde bulunan yapılar  Solunum sistemi yapıları    düzeneğinde   sistemi
                                                                             bulunan yapılar yapıları
              1. Cam borunun ucu               a. Soluk borusu                     1.      ............
 Akciğerler soluk alındığın-  Goğüs boşluğunun hacminin
 da hacmi genişler, soluk   genişlemesinde yardımcı olan   2. Mantar tıpa    b. Burun  2.   ............
 verildiğinde hacmi küçülür. yapı nedir?
              3. Cam boru                      c. Diyafram                         3.      ............

 Akciğerler içindeki alveo-  Alveollerde gaz değişiminin   4. Cam fanus    d. Göğüs boşluğu  4.   ............
 llerde solunum gazlarının   sağlanması için nasıl bir yapı
 değişimi sağlanır.  vardır?  5. Küçük balonlar   e. Gırtlak                       5.      ............


              6. Cam fanus altındaki büyük balon  f. Akciğerler                    6.      ............



 108                                                                                               109
 Hazırlayan: Feyza Tuba EROĞLU
   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117