Page 111 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 111

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                                                                                                                                     Kavram Öğretimi 54
         53      BİYOLOJİ 11                                            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı  Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                          BİYOLOJİ 11
                                                                                                                           Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
                 Kavram Öğretimi
                                                                                                                           1. ÜNİTE    : İNSAN FİZYOLOJİSİ > 11.1.5. Solunum Sistemi > 11.1.5.1. Solunum sisteminin yapı, görev ve işleyişi
         Sorular:                                                                                                          Kavram      : Soluk alıp verme
                                                                                                                           Genel Beceriler  : Yaratıcı Düşünme ve İnovasyon Becerisi
                                                                                                                           Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi
         1.  Aşağıdaki görsel üzerinde numaralandırılmış bölümleri tabloda verilen özelliklerle eşleştiriniz.
                                                                                                                            Çalışmanın Adı                        NEFES ALIP VERELİM                               20 dk.
                       1               2                             Özellik                Numara
                                                                                                                            Çalışmanın Amacı  Soluk alıp verme mekanizmasını açıklayabilme.
                                                    Trake’ye bağlı kıkırdak yapıda olan ve gaz
                                           3        değişiminin gerçekleşmediği yapılardır.                                Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.
                                                    Gaz değişimin gerçekleştiği ve epitel
                                                    hücreleri ile kaplı üzüm salkımına benzer                              Nasıl nefes alıp verdiğimizi hiç düşündünüz mü? Aldığımız her bir nefes ile akciğerlerimiz balon gibi
                                                    mikroskobik yapılar.                                                   şişmekte, verdiğimiz her bir nefes ile de akciğerlerimizdeki havayı boşaltmaktayız. Aşağıdaki deney
              4                                                                                                            düzeneğinde insanın soluk alıp verme aşamaları gösterilmektedir.
                                                    Yapısında kıkırdak doku vardır. Alınan
                                                    soluğun bronşlara ulaşmasını sağlar.


                              5                     Akciğerlerin içine dağılan ağaçsı yapılı
                                                    borucuklardır.

                                                    Akciğerlerin etrafını saran ve akciğeri
                                                    koruyan zardır.
             Görsel 2: Akciğerin yapısı


          2.  Burundan alınan havanın daha sağlıklı olmasını sağlayan etkenler nelerdir? Yazınız.

                                                                                                                           Görsel 1: Soluk alıp verme mekanizması

                                                                                                                           Alt tarafa doğru çektiğiniz büyük balonun hacmi artar. Hacim arttığı için basınç düşer ve  dışarıdaki
                                                                                                                           atmosfer basıncıyla negatif bir fark oluşur (P   > P  ). Oluşan farkın tekrar  dengeye gelmesi için
                                                                                                                                                                   atmosfer  şişe
                                                                                                                           hava molekülleri içeri girer ve küçük balonlar şişerek basıncı tekrar dengeye  getirir.
                                                                                                                           Tuttuğunuz büyük balonu bıraktığınızda ise hacim azalır. Hacim azaldığı için basınç artar ve  dışarıdaki
                                                                                                                           atmosfer basıncıyla pozitif bir fark oluşur. Oluşan farkın tekrar  dengeye gelmesi için hava molekülleri
                                                                                                                           dışarı gider ve küçük balonlar inerek basıncı tekrar dengeye  getirir.

          3.  Aşağıdaki tabloda vereceğiniz cevapları ne öğrendim bölümünü doldurunuz.                                     Sorular:


                                                                                                                           1.  Aşağıdaki tabloda sol sütundaki satırlarda görselde verilen deney düzeneğinde bulunan kısımlar,
                    Ne Biliyorum?        Ne Öğrenmek İstiyorum?              Ne Öğrendim?
                                                                                                                               sağ sütundaki  satırlarda ise insan solunum sistemi elemanları verilmiştir. Deney düzeneğindeki
                                                                                                                               yapılara karşılık gelen solunum sistemi yapılarını eşleştiriniz.
              Bronşlarda kıkırdak doku   Bronşlarda gaz değişimi gerçek-                                                                                                                        Deney     Solunum
              vardır.                  leşir mi?
                                                                                                                             Deney düzeneğinde bulunan yapılar  Solunum sistemi yapıları     düzeneğinde   sistemi
                                                                                                                                                                                            bulunan yapılar yapıları
                                                                                                                             1. Cam borunun ucu               a. Soluk borusu                     1.      ............
              Akciğerler soluk alındığın-  Goğüs boşluğunun hacminin
              da hacmi genişler, soluk   genişlemesinde yardımcı olan                                                        2. Mantar tıpa                   b. Burun                            2.      ............
              verildiğinde hacmi küçülür. yapı nedir?
                                                                                                                             3. Cam boru                      c. Diyafram                         3.      ............

              Akciğerler içindeki alveo-  Alveollerde gaz değişiminin                                                        4. Cam fanus                     d. Göğüs boşluğu                    4.      ............
              llerde solunum gazlarının   sağlanması için nasıl bir yapı
              değişimi sağlanır.       vardır?                                                                               5. Küçük balonlar                e. Gırtlak                          5.      ............


                                                                                                                             6. Cam fanus altındaki büyük balon  f. Akciğerler                    6.      ............



          108                                                                                                                                                                                                    109
                                                                                  Hazırlayan: Feyza Tuba EROĞLU
   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116