Page 117 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 117

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                                                                                                                                     Kavram Öğretimi 57
         56      BİYOLOJİ 11                                            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı  Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                          BİYOLOJİ 11
                                                                                                                           Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
                 Kavram Öğretimi
                                                                                                                           1. ÜNİTE    : İNSAN FİZYOLOJİSİ> 11.1.6. Üriner Sistem > 11.1.6.1. Üriner sistemin rahatsızlıkları
         Sorular:                                                                                                          Kavram      : Üriner Sistem Rahatsızlıkları
                                                                                                                           Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
                                                                                                                           Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi
         1.  Aşağıda verilen hastalıkların hangi organı ne şekilde etkilediğini tabloya yazınız.
                                                                                                                            Çalışmanın Adı                  ÜRİNER SİSTEM RAHATSIZLIKLARI                          20 dk.
                Hastalığın Adı    Etkilediği Organ                     Etki Şekli                                           Çalışmanın Amacı  Üriner sistem rahatsızlıklarını kavrayabilme.

              Astım                                                                                                        Yönerge: Aşağıda verilen metni ve tabloyu inceleyerek soruları cevaplayınız.
              Amfizem

              Verem                                                                                                             ______                               ______                 Diyaliz, böbrek hastası
                                                                                                                                                                                            bireyin kanının özel bir
              Zatürre                                                                                                                          Günün Haberleri                              mekanizma sayesinde
                                                                                                                                                                                            temizlenerek bireye geri
                                                                                                                                  Tüm  dünyanın  ve  ülkemizin  en   Kronik  böbrek  hastalarında  ya-  verilmesini sağlayan olaydır.
          2.  Amfizem ve astım hastalıklarıyla ilgili görselleri inceleyerek bu iki hastalığın farkını açıklayınız.             önemli  sağlık  sorunlarından  biri  de   şam kalitesini artırmak ve yaşam   Kan, diyaliz makinesinde
                                                                                                                                tedavisi sadece organ ve doku  nakli   süresini  uzatmak  için  diyalize     yarı geçirgen zarla birbirine
                                                                                                                                ile mümkün olan hastalıklardır. Or-  girmek  olmazsa  olmazdır.  Tür-  bağlı olan  kanallardan
                                                                                                                                gan ve doku nakli bekleyen hastala-                         geçerken kanda istenmeyen
                                                                                                                                rın sayısı tüm dünyada  ve ülkemizde   kiye’de  yaklaşık  70.000  diyaliz   maddeler zarın dışında
                                                                                                                                her  geçen  gün  artmaktadır.  Bugün   hastası olduğu biliniyor. Bu sayı   bulunan diyaliz sıvısına
                                                                                                                                yaklaşık  25.000  kronik  böbrek  yet-  yılda  %4-5 artış göstererek yük-
                                                                                                                                mezliği  hastası,    kadavradan  nakil   selmeye  devam  ediyor.  Öngörü-  verilir.
                                                                                                                                olabilmek  için  Ulusal  Organ  Nakli   ler  ise  yakın  gelecekte  100.000
                                                                                                                                Koordinasyon  Sistemi  bekleme  liste-  kişinin    diyaliz  hastası  olacağı
                                                                                                                                sinde beklemektedir.       yönünde.




          3.  Aşağıda verilen özellikler hastalık çeşitlerinde görülüyorsa “ √ ” işareti, görülmüyorsa  “ X ” işareti ile
              işaretleyiniz.
                                                                                                                           Görsel 1: Basından

                                                                         Verem
                  Hastalığın Adı        Astım          Amfizem                           Zatürre                                                            Üriner Sistem Rahatsızlıkları
                                                                      (Tüberküloz)
              Bulaşıcılık                                                                                                                        Böbrek Taşları          Böbrek Yetmezliği     İdrar Yolu Enfeksiyonları
              Aşı yoluyla korunma                                                                                                          İdrar içerisinde vücut  dışına                     Bazı mikroorganizmaların
                                                                                                                                           atılması gereken  inorganik   Böbreğin fonksiyonlarını   idrar yolundan mesaneye
                                                                                                                                                                    kısmen ya da tamamen
                                                                                                                                                                                              kadar ulaşarak çoğalması
                                                                                                                               Nedeni      maddeler bulunur. Böbrek     kaybetmesi sonucunda     sonucunda ortaya çıkar.
                                                                                                                                           işlevlerini gerçekleştiremedi-
                                                                                                                                           ğinde bu maddeler çökerek    görevlerini yerine    Enfeksiyonun yalnızca
                                                                                                                                           böbrek taşlarını oluşturur.   getirememesiyle ortaya çıkar.  mesanede görülmesine
                                                                                                                                                                                              sistit denir.
                                                                                                                                                                    Kanda ve hücre dışındaki
                                                                                                                                                                    sıvıda su ve atık maddeler
                                                                                                                                                                    birikir. Su ve tuz miktarının
                                                                                                                                           Böbreklerde çok şiddetli    artması ödem ve        Sık idrara çıkma, idrar
                                                                                                                               Belirtileri                                                    sırasında ve sonrasında
                                                                                                                                           ağrılar görülür.         hipertansiyona yol açar.   yanma hissi verir.
                                                                                                                                                                    Bu maddelerin kandan
                                                                                                                                                                    uzaklaştırılamaması
                                                                                                                                                                    hastanın ölümüne yol açabilir.
                                                                                                                                           Şok dalgaları yardımıyla
                                                                                                                                           böbrek taşları           Diyaliz ya da böbrek  nakli ile   Antibiyotik kullanımı ile
                                                                                                                               Tedavisi    kırılabilmekte, bol su içimi  ile  tedavi          tedavisi mümkündür. Bu
                                                                                                                                                                                              süreçte bol su içilmesi
                                                                                                                                           de vücuttan              edilebilmektedir.         önerilir.
                                                                                                                                           atılabilmektedir.





          114                                                                                                                                                                                                    115
                                                                                     Hazırlayan: Mehmet BİLEN
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122