Page 122 - Biyoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 122

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
                                                                                      Kavram Öğretimi 59
 58  BİYOLOJİ 11    Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı  Ortaöğretim Genel Müdürlüğü  BİYOLOJİ 11
            Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
 Kavram Öğretimi
            2. ÜNİTE     : KOMÜNİTE VE POPÜLASYON EKOLOJİSİ > 11.2.1. Komünite Ekolojisi > 11.2.1.1. Komünitenin yapısına etki eden
 2.  Zigot, döllenme, morula, blastula, gastrula, fetüs, kavramlarını gerçekleşme sırasına göre sıralayınız.    faktörler
            Kavram       : Komünite
            Genel Beceriler  : Eleştirel Düşünme Becerisi
            Alan Becerileri  : Çıkarım Yapma Becerisi

             Çalışmanın Adı                           YAŞAMIN SESİ                                  20 dk.
             Çalışmanın Amacı  Komünite, ekoton, baskın ve istilacı tür, tür çeşitliliği kavramlarını açıklayabilme.

            Yönerge: Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

            Belirli çevresel koşullara
            sahip ortamda birbiriyle
            etkileşim içindeki farklı türlerin
            oluşturduğu biyolojik birime
            komünite denir (Görsel 1).
 3.  Çiftlerin çeşitli nedenlerle çocuk sahibi olamamasına kısırlık denir. Erkeklerde sperm azlığı, sperm   Komüniteyi oluşturan canlılar
 kalitesinde düşüklük, spermlerdeki hareketsizlik; kadınlarda ise yumurtanın serbest hâle geleme-  arasında rekabet, beslenme
 mesi, yumurta kanallarının tıkalı olması ve hormon bozuklukları kısırlığa yol açabilir. Bu durum-  ilişkileri (trofik yapı), simbiyotik
 da çiftler, in vitro fertilizasyon yöntemi ile çocuk sahibi olabilir. In vitro fertilizasyon yönteminde   ilişki gibi etkileşimler söz
 spermin yumurtayı döllemesi sağlanır,  mikroenjeksiyon yönteminde ise sperm  iğne yardımı ile   konusudur. Komüniteyi
 yumurtaya aktarılarak döllenme sağlanır. İki yöntem de tüp bebek olarak bilinir.    oluşturan farklı türlerin
    Verilen bağlamdan yola çıkarak kadın ve erkeklerde kısırlığın nedenleri neler olabilir?  Aşağıda   zenginliğine tür çeşitliliği
 verilen diyagrama yazınız.   denir. Organizmanın ya da
            popülasyonun doğal olarak
            yaşadığı ve yerleştiği alana
 Kadınlarda;                               Görsel 1: Komünite
            habitat denir. Habitat bir türün
            adresidir.

            Farklı komünitelerin kesiştiği
            bölgeler ekoton olarak
            adlandırılır. Ekotonda her                        Kara ekosistemi
 Kısırlığın   iki komüniteye ait türler
 nedenleri  bulunabilir. Bu nedenle
            ekotonlar az sayıda canlı
            içermelerine rağmen tür                  Ekoton
            çeşidi bakımından zengindir                                                 Su ekosistemi
            (Görsel 2).


 Erkeklerde;                               Görsel 2: Ekoton

                                                  TÜR ÇEŞİTLİLİĞİ


                  Gösterge Tür           Kilit Taşı Tür     Baskın (Dominant) Tür       İstilacı Tür

                 Ekolojik toleransı                            Komünitede en
                   düşük olması      Komünitelerin yapısını   bol bulunan ya da       Komüniteye ait
                nedeniyle çevresel     kuvvetli bir şekilde   toplamda en yüksek    olmayan dışardan
              değişimlerden en kolay   kontrol eden türdür.   biyokütleye sahip        gelen türdür.
                 etkilenen türlerdir.                              türdür.


                                                                Baskın türler
                                      Yok olması komünite                             Doğal düşmanı
                 Toleransı düşük     yapısının bozulmasına   komünitedeki su ve     olmadığından hızlı
                hassasiyeti yüksek                            mineral gibi sınırlı
                                     ve ekosistemin işlevini                      çoğalır ve komünitenin
                    türlerdir.                              kaynakları kullanmada
                                      yitirmesine yol açar.                           yapısını bozar.
                                                                başarılıdırlar.
 118                                                                                               119
 Hazırlayan: Betül ZOR
   117   118   119   120   121   122   123   124   125   126   127