Page 95 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 46
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11

SARI MAHMUT AĞA: Çok teşekkür ederiz Kaymakam Bey...
HACI MURAT: Berhudar ol Kaymakam Bey oğlum. Fesuphanallah. Çıkarlar.
Cevat Fehmi Başkut, Buzlar Çözülmeden
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Kelime Dağarcığı:
berhudar ol: ‘iyi günler göresin’ anlamında kullanılan bir iyi dilek sözü. dava vekili: Avukat sayısı beşten az olan yerlerde
avukat yetkisini taşıyan meslek adamı. fesuphanallah: Tanrı’yı her türlü noksanlardan ayrı tutarım anlamındaki bu Arapça
sözcük, şaşma belirten bir ünlem olarak kullanılır. himaye: Koruma, gözetme, esirgeme, koruyuculuk, gözetim.

Epik Tiyatro
Çağdaş tiyatro anlayışlarından biridir. Bertolt Brecht’in (Beğtold Breşt) oyunları ile 1950’li yıllarda
yayılmaya başlamıştır. Amaç seyircinin sahnedeki oyuna kendini kaptırmasını engellemek, gördük-
lerinin gerçek olmadığını bilmesini sağlamaktır. Bu nedenle oyunun akışı kesilerek açıklamalara yer
verilir ve seyircinin de oyuna katılması beklenir. Epik tiyatro kahramanlık konusunu işleyen bir tiyatro
türü değildir.

Epik Tiyatronun Genel Özellikleri
1. Klasik tiyatrodaki gibi seyirci- 2. Epik tiyatro, seyircinin 3. Epik tiyatroda olaylar
nin kendisini oyuna kaptırması toplumsal aksaklıkların ve durumlar parça parça
ve oyunun içinde hissetmesi tenkit edildiğini görerek verilir; arada bir şarkılar,
amaç değildir. İzlediğinin bir tenkide katılması beklenen türküler söylenir ve anlatı-
oyun olduğu seyirciye hatır- bir türdür. cılar devreye girer.
latılır.
4. Seyircinin acı duyması, 5. Epik tiyatro, seyircilerin 6. Toplumdaki sınıf ayrımına
sevinmesi, coşması yerine duygularına değil, kafasına karşıdır.
olaylar üzerine düşünmesi seslenir.
ve eleştirel bir tutum takın-
ması amaçlanır.

Bilgi Notu: Türk tiyatrosunda, Haldun Taner’in Keşanlı Ali Destanı adlı oyunu ilk epik tiyatro dene-
mesidir. Cevat Fehmi Başkut, Haldun Taner, Necati Cumalı, Orhan Asena, Refik Erduran, Recep
Bilginer, Turgut Özakman, Güngör Dilmen, Turan Oflazoğlu, Vasıf Öngören epik tiyatro türünün tem-
silcileri arasında yer alır.

1. Epik tiyatronun özelliklerinden biri olan “toplumsal aksaklıkların tenkidi” özelliğini destekleyen ifade-
yi, okuduğunuz metinden bulunuz.

2. Okuduğunuz metinde epik tiyatroda bulunması gereken hangi özellikler tespit edilemez? Açıklayınız.

3. Cevat Fehmi Başkut’un Buzlar Çözülmeden tiyatro oyunu, Deli Deli Küpeli adıyla başrolünü Kemal Su-
nal'ın oynadığı bir film olarak sinemaya da aktarılmıştır. Bu bilgiden hareketle Buzlar Çözülmeden tiyatro
oyunu ve yazar arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

93
Hazırlayan: Kemal BATMAZ