Page 89 - Felsefe 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

51 FELSEFE 11
Kavram Öğretimi
5. ÜNİTE : 20. YÜZYIL FELSEFESİ > 5.2. 20. Yüzyıl Felsefesinin Ayırıcı Nitelikleri > 20. Yüzyıl Felsefesinin Temel Özellikleri,
Problemleri ve Ana Akımları
Kavram : Birey
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı VAROLUŞÇU FELSEFEDE BİREY 30 dk.
Çalışmanın Amacı "Birey" kavramının 20. yüzyılda yüklendiği anlamı önceki dönemlerden ayırt edebilme.
Gerekli Malzemeler: Genel ağ.

1. Yönerge: Aşağıdaki filozofların görüşlerini inceleyerek soruları cevaplayınız.

Hegel'e (Hegel) göre birey kendini aştığı ve kendini kendi üstündeki objektif
bir düzene bağladığı ölçüde ahlaklı olur. Ahlaklılığın ölçüsü de ereği de budur.
Bireyin hayatı ancak objektif, bireyüstü düzenler içine yerleştirilir ve bunlara
bağlanırsa bir anlam kazanır. Böyle bir tutuma da tek istencin genel istenç ile
uzlaşıp kaynaşması olan objektif ahlakta varılır.
19. YÜZYIL

Comte’a (Kont) göre insan, tarihi birey olarak yapmaz. Tersine insanın kendisi,
kendi iç yasalılığına göre yürüyüp giden tarihî gelişmenin bir ürünüdür. Tarihte
olup bitenlerin taşıyıcısı insanlıktır. İnsanlıkla birey arasındaki ilgi, dalga ile
ırmak arasındaki ilgi gibidir. Yalnız ve tek başına olan insan, Auguste Com-
te’a göre bir soyutlamadır. Toplumsal birim ailedir. Ailede, sosyal organizmanın
özelliğini gösteren ilk davranışlar belirir. Aile en içten bir topluluktur, bir birleş-
medir ama bir ortaklık değildir. Birey burada kendini aşmayı öğrenir.

Kierkegaard'a (Kirkekard) göre insan, Aristoteles'in (Aristoteles) sandığı gibi
doğal bir itki ile topluluğa yönelmemiştir. Tam tersine yalnızca iç sorumluluktan
20. YÜZYIL kaçma onu topluluğa götürmüştür. Bundan dolayı toplulukta hep şeytanca bir
şey, günahla ilgili bir yan vardır. Toplumun doğasındaki kötülük, onun bireysel
varoluşu yok etmesinden dolayıdır. Kierkegaard, bireyin kişiliğini kitle içinde
ortadan kaldırmak isteyen demokrasiden de sosyalizmden de nefret eder. Kitle
bireylerden kuruludur ama o kitleyi kuran bireyler o anda hiçbir şey değildirler.
Bu bireyler soyut boşluklardır.

1. 19. yüzyıl filozoflarının birey kavramını ele alışları hangi açılardan benzerlik gösteriyor? Yazınız.

2. Kierkegaard’ın birey konusundaki görüşleri 19. yüzyıl filozoflarının görüşlerinden hangi bakımdan
farklılaşmaktadır? Yazınız.

86