Page 97 - Fizik 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

56 FİZİK 11

2. ÜNİTE : ELEKTRİK VE MANYETİZMA > 2.5. Alternatif Akım
Kavram : Alternatif Akım
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı ALTERNATİF AKIM ALTERNATİF Mİ? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Alternatif akım kavramını tanımlayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Alternatif sözcüğü, Hint-Avrupa dil ailesindeki “altero”nun Latinceye çevrilmiş hâli olan “alternus”tan türe-
miştir. Fransızcadan Türkçeye geçen ve “sırayla değişen” anlamına gelen alternatif sözcüğü dilimize yer-
leşmiş ve herhangi bir tespit yapılırken yanı sıra farklı bakış açılarıyla seçilebilecek farklı yol ve seçenekler
anlamında kullanılmıştır. Doğru akım, 17. yüzyılın başında İtalyan fizikçi Alessandro Volta (Alessandro
Volta) tarafından üretilmiş tir. Bu akım, elektronların nehirdeki suyun akışı gibi bir uçtan diğer uca doğru
hareket etmesi olarak açıklanabilir.
Ardından fizikçi, kendi adını taşıyan voltaik pil ile bilim dünyasına giriş yapmıştır. Diğer bilim insanları da
akımın sürekli olması için çeşitli katkılarda bulunmuş ancak bunlar da yeterli olmamıştır. Kentler deki nüfus
artışı ve beraberinde gelen sanayi devrimi, bilim dünyasındaki yeni gelişmelere kapı aralamıştır. Doğru
akımın üretimi sayesinde elektrikle tanışan insanlar, bilim insanlarının bu yöndeki çalışmalarını ilgiyle takip
etmiştir. Tam bu noktada Nicola Tesla (Nikola Tesla), farklı düşünceleriyle ortaya çıkmış ve doğru akımın
temsilcisi Thomas Edison’a (Tamıs Edisın) meydan okumuştur. Tesla’nın düşüncesi, doğru akımdan daha
üstün özellikleri olan bir akım oluşturmak, bir nevi ona alternatif geliştirmektir. Edison ve Tesla yıllarca ken-
di çalışmalarının üstünlüğü konusunda çeşitli fikirler ortaya atmış ve zıt görüşlere karşı yeni buluşlarla bilim
dünyasına katkıda bulunmuşlardır. Fikir çatışmalarının ne kadar yararlı ve gelişimi desteklediğini, onların
aşağıdaki ifadelerinden de anlamak mümkündür:

“Doğru akım sayesinde birçok eve elektrik girmiş ve insanlar gece-
nin karanlığını aydınlığa çevirmiştir. Uzak mesafe iletimi gerekme-
yen birçok araç bu akımla daha iyi çalışmaktadır. Geliştirilmesi ile
gelecekte evlerde bununla çalışan birçok alet yapılabilir.
Ayrıca düşük akım, canlılar için herhangi bir hayati tehlike içermez.
Ancak doğru akıma alternatif olduğu söylenen bu akım, bir fili bile
canından edebilir.”

Görsel 1: Thomas Edison

“Sizi çarpan şey, elektriğin gerilimidir; zarar verecek olan ise akımın
şiddetidir. Burada elektronların akış yönü periyodik olarak sürekli de-
ğişir. Başka bir deyişle alternatif akımda, potansiyel fark kaynağının
terminalleri sürekli işaret değiştirir. Bu nedenle alternatif akımda yük
taşıyıcıla rın net bir hareketi yoktur; sadece ileri geri titreşir. Bu titre-
şim yete rince yavaş olsaydı cihazlarda ve lambalarda titreme gibi
etkiler fark edilebilirdi. Bu sorunu ortadan kaldırmak için alternatif
akımda hızla yön değiştirme gerçekleştirilmiştir. Evlerde yüksek ge-
rilimle çalışa cak araçlar için bu akım mecburidir. Aynı zamanda iste-
nildiğinde bu, doğru akıma da çevrilebilir.”

Görsel 2: Nicola Tesla

94