Page 42 - TARİH 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 42

19
                                                                                         TARİH 11

            4. ÜNİTE     : DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ> 4.2. Osmanlı Devleti’nde Modern Orduya Geçiş  Süreci
            Kavram       : Nizam-ı Cedit
            Genel Beceriler  : Problem Çözme Becerisi
            Alan Becerileri  : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

             Çalışmanın Adı              NİZAM-I CEDİT İLE İLGİLİ ÖRÜMCEK HARİTA                    20 dk.
             Çalışmanın Amacı  Nizam-ı Cedit’in Osmanlı Tarihi’ndeki önemini kavrayabilme.

            Yönerge: Örümcek haritadan  ve görselden hareketle  aşağıdaki SWOT analiz şemasını doldurunuz.
                                NİZAM-I CEDİT İLE İLGİLİ ÖRÜMCEK HARİTA

              ANLAMI                                                     NEDENLERİ

                “Yeni bir düzen vermek” anlamına gelmektedir.          1787’de başlayan Rus ve Avusturya
                                                                     savaşlarında  Osmanlı ordusunun
                         “III. Selim’in yeniçeri ordusunu kaldırıp, din adamları
                                                                    zayıf durumda olduğunun anlaşılması
                       sınıfının gücünü kırmak, Osmanlı Devleti’ni Avrupa’nın
                  bilim sanat, ziraat ve medeniyette yaptığı  ilerle-
                                                               Üst düzey devlet adamlarının orduda
                   melere ortak yapmak için  giriştiği  yenilik ha-
                     reketlerinin bütünüdür.                                                     yenilik  yapılması taraftarı olmaları
                                                            III. Selim’in babasından aldığı yenilikçi
                                                          devlet adamlığı mirası ve tavsiyelerin  etkisiyle
                                                        kötü gidişe son vermek isteyen bir padişah olması



                                 NİZAM-I CEDİT


                            Padişah III. Selim devlet   Nizam-ı Cedit Ordusu, Filistin’i işgal eden Napolyon’u
                            adamlarından sorunların     Akkâ’da mağlup   ederek  başarılı olacağına dair olum-
                           çözümü için raporlar hazırlayıp  lu izlenimler vermiştir.
                          kendisine sunmalarını istemiştir.
                                                          Bazı üst düzey devlet adamlarının bu reform süre-
                         Kendisine toplam 22 ıslahat raporu   cinden dışlanmaları ve yeni kurulan ordudaki asker
                        sunulmuştur.                        sayısının zaman içinde yüksek sayılara ulaşması
                                                             nedeniyle halkın  vergi  yükü artınca tepkiler
                       Raporlarda üç yol tavsiye edilmiş, III. Selim
                                                              büyümüştür.
                       iyice  bozulan yeniçeri ocağının kaldırılıp,
                       Avrupa usulünde   yeni bir ordunun kurulması
                                                               Sonraki yıllardaki olumsuz siyasi gelişmeler,
                      fikrini uygun bulmuştur.
                                                                Nizam-ı Cedit’e yönelik muhalefetin güçlen-
                     Ordunun masraflarını karşılamak için   İrad-ı   mesine neden olmuştur.
                    Cedit isimli yeni bir hazine oluşturulmuştur.
                                                                        1807 Yılında İstanbul Boğazı’nı korumakla
                   İlk başta 1600 kişilik bir güce sahip olan Nizam-ı   görevli yeniçeri yamakları  kendilerine
                   Cedit’in kadrosu, Anadolu ve Rumeli’de toplam 12.000  Nizam-ı  Cedit  kıyafeti  giydirileceği
                  kişi olarak planlanmıştır.                          iddiasıyla bazı  devlet  adamları
                                                                      tarafından kışkırtılmışlardır. Kabakçı
                 Bu dönemde diğer askeri  ocaklar ıslah  edilmeye çalışılmış
                                                                       Mustafa önderliğindeki  isyancılar
                 Kara  Mühendishanesi kurulmuş,  Fransızca  zorunlu ders
                                                                        padişah III.  Selim’i  tahttan indirmiş-
                olarak okutulmuş, Avrupa ülkelerinden mühendis, usta ve öğret
                                                                         ler ve yerine IV. Mustafa’yı  geçir-
                menler getirilmiş, kitaplar basılmış, kütüphane kurulmuş,  yeni bir
                                                                          mişlerdir. İsyancılar tarafından çok
               ticaret filosu oluşturulmuş,  Avrupa’nın önemli  başkentlerinde
                                                                           sayıda Nizam-ı Cedit taraftarı
               daimi elçilikler açılmış, yerli üretim kumaşların  kullanılması  teşvik
                                                                            katledilmiştir. Böylelikle  Nizam-ı
              edilmiş, illerin yönetimindeki olumsuzluk  düzeltilmeye  çalışılmıştır.
                                                                             Cedit dönemi sona ermiştir.

             YAPILANLAR
                                                                               SONUÇLARI

                                                                                                    39
   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46   47