Page 66 - TARİH 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

CEVAP ANAHTARLARI TARİH 11
Kavram Öğretimi

2. Sırp, Hırvat, Sloven Krallığı, Bulgar Krallığı, Rumeli ve Ma-
Çalışma No.: 10
kedonya, Romanya Krallığı, Rodos, Girit, Kıbrıs ve diğer Ege
1. İltizam, Osmanlılar ’da devlete ait vergi gelirinin özel bir şah- adaları, İstanbul ve Boğazlar gibi cevaplar verilebilir.
sa verilmesini ifade eden bir terimdir. Osmanlı’da uygulanmış 3. Panslavizm’in Ortodoksluğu savunması Katolik Ortodokslar
olan bir vergi sistemidir. Bu sistem ile devlete ait olan gelirle- için güvensizlik nedeni olabilir. Bunun yanı sıra Rus olmayan
rin bir bölümü belli bir bedel karşılığında kişilere verilirdi. Bu
sistemin amacı ise vergi toplama işini kişilere vermek ve bu Slavların bu politika ile Ruslaştırılmak istenmesi ihtimali de
yolla daha fazla gelir elde etmekti. risk unsuru taşımaktadır, denilebilir.
2. Osmanlı toprak sisteminde açık artırma usulüyle, belirli eya-
letleri (Özellikle merkezden uzak olanları) kiraya vermeye Çalışma No.: 13
iltizam, iltizam sahibi olan kişiye de mültezim denirdi. Devlet
adına vergi toplamaya yetkili kişidir. Bu yolla elde edilen para 1. İttifak kelime anlamı olarak uyuşma, bağlaşma anlamlarına
doğrudan devlet kasasına giderdi. Belli bir ücreti yılın başın- gelir. Günümüzde de yaygın olarak kullanılan bu kelime siya-
da devlete verirlerdi ve yılsonuna kadar topladıkları paralar si, ekonomik, askerî iş birliği yapmak şeklinde kullanılmıştır.
mültezimlere kalırdı. Eğer zarar ederlerse zararlarını devlet
karşılardı. İltizam usulü kiraya verilen eyaletlerde çalışan 2. Herhangi bir ittifak içinde olan devletlere müttefik denmiştir.
devlet görevlilerin maaşını devlet karşılardı. Köylülerden alı- Tarih içinde devletlerin ne kadar güçlü olurlarsa olsunlar or-
nan vergiyi toplamakla birlikte politik olarak yerel yönetimle tak çıkarları doğrultusunda bir ittifak içinde olmaları yalnızlık
devlet yönetimi arasında bir aracı kuruluş oluştururdu. Gerek politikası izlemlerinden daha önemli olmuştur. Örneğin 1. ve
duyulduğunda politik ve ekonomik güç olarak devlete yardım- 2. Dünya Savaşlarında olduğu gibi müttefikler birbirlerini as-
da bulunurdu. kerî ve ekonomik olarak destekleyerek savaştan galip çıkmayı
amaçlamışlardır.
Çalışma No.: 11 3. Kartpostallarda Osmanlı Devleti’nin askerî olarak yeterince
güçlü olmadığı müttefiklerinin onun elinden tutarak destek
1. a) İngiltere, Rusya, Avusturya ve Fransa olabilir. oldukları çıkarımına ulaşılabilir. Ayrıca Osmanlı Devleti’nin
b) Osmanlı topraklarının ekonomik potansiyelinin yanında bayrak taşıması onun bu savaşa sömürgeci devletlerden farklı
bir amaçla girdiğini göstermektedir.
Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarını birbirine bağlayan kara ve
deniz yollarına hâkim olması olabilir.
Çalışma No.: 14
2.
Batılı Devletler Açısından
1. Yönerge:
Sebep Etki
Osmanlı Devleti’ni ekono- Osmanlı Devleti daha fazla 1. Kilit devlet İtalya’dır. İtilaf devletleri Rusya Amerika Birle-
mik ve siyasi nüfuz ve hük- dayanamayarak kendisini şik Devletleri Fransa Britanya İmparatorluğu Sırbistan İttifak
mü altına almak. Osmanlı savunamayacak hâle gelmiş devletleri ise Alman İmparatorluğu Avusturya - Macaristan
Devleti’ni önce Avrupa’dan, ve parçalanmaya başla- İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu Bulgaristan Krallığı
sonra da Anadolu’dan atmak mıştır.
istemeleridir. 2. Birinci Dünya Savaşı, 1914 yılında Avrupa’da başlamış, an-
cak dünyanın dört bir yanındaki ülkelerin katılması ve diğer
kıtalardaki sömürgelere de yayılması nedeniyle “Dünya Sava-
şı” olarak adlandırılmıştır.
Osmanlı Devleti Açısından
Sebep Etki 2. Yönerge:
Osmanlı Devleti daha fazla İmparatorluğu hızlı bir çö- İngiltere ve Almanya arasındaki ekonomik alanda rekabet,
dayanamayarak kendisini küşe itmiştir. Osmanlı top- Hammadde ile sömürge arayışı,
savunamayacak hâle gelmiş raklarında yaşayan birçok Silahlanma yarışının hız kazanması,
ve parçalanmaya başla- millet büyük devletlerin de
mıştır. desteğiyle bağımsızlık elde Fransız ihtilallerinin milliyetçilik akımı,
ederek kendi devletlerini Fransızların Alsas-Loren kömür yatakları bölgesini Alman-
kurmuştur. Mustafa Kemal ya’dan geri almak isteği,
Paşa önderliğinde millî Devletlerarası bloklaşma
mücadele başlatılmış, Ulusal Avusturya ve Rusya’nın Balkanlardaki çıkar çatışmaları,
Kurtuluş Savaşı kazanılmış,
Anadolu Türk yurdu olarak Siyasi birliği geç tamamlanan Almanya ve İtalya’nın siyasi den-
kalmıştır. gelerin değiştirilmesi
3. Türkiye’nin uluslararası alanda yaşadığı sorunlar büyük ölçü-
de “Şark Meselesi”nin günümüze dek sürmüş olan etkileridir, Çalışma No.: 15
denilebilir.
1. a) Halkın yönetimin haksızlığına uğradığını, yönetimin yasa-
ları çiğnediğini ve toplumsal adaletsizlik yaşandığını düşün-
Çalışma No.: 12 düğü durumlarda gerçekleşmektedir.
b) Mevcut düzene karşı yapılır.
1. Bu tarihte İtalyan ve özellikle Alman siyasi birliğinin kurul- c) İhtilalin öznesi halktır, yapılan geniş ölçekteki halk hare-
ketidir.
muş olması Rusları da Slav birliğinin kurulması konusunda
cesaretlendirmiş ve heveslendirmiş olabilir. Güçlü bir Hristi- d) Meşru olmayan yöntemlerle kuvvet kullanarak gerçekleşir.
yan devlet olan Almanya ile mücadele etmektense hasta adam e) Bazı ihtilaller bir ülke sınırları içinde gerçekleşse de bütün
olarak gördükleri Müslüman Osmanlı’ya yönelerek Panslavist dünya milletlerinin geleceği üzerinde kalıcı bir etki oluştura-
politikalarını zafere ulaştırmak istemişlerdir, denilebilir. bilirler.

63