Page 85 - Fizik 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

FİZİK 12 KAYNAKÇA

3. Transistörler bir elektronik devrede bazen anahtarlama, bazen ekranları, kamera lensleri gibi birçok alanda nanoteknoloji
de sinyal yükseltmek için kullanılan malzemelerdir. Farklı kullanılmaktadır.
tiplerinin üretilmesindeki sebep, elektronik devrede hangi iş-
lemin yapılacağına göre transistörün özelliğinin değişmesidir. 3. Nano yapılar metrenin milyarda biri kadar küçük bir ölçekte
Bir elektrik anahtarını saniyede milyarlarca kez açıp kapata- olan yapılardır. Maddeler küçüldükçe yani nanoboyutta yak-
bildiğinizi hayal edin. laştıkça gözle görülür özellikleri değişir. Örneğin seramik
nanoölçekte şekillenebilir esnek yapıdadır. Altının rengi kır-
mızıya döner. İşte bu özellikleri açıklayan bilim dalı nanobi-
Çalışma No.: 39
lim, nanobilimden elde edilen sonuçların günlük yaşamdaki
uygulamaları da nanoteknoloji olarak isimlendirilir.
1. Çevreye duyarlı bir kullanıcı LED ampulleri tercih etmelidir
çünkü kullanım ömrü en uzun olan ampul çeşididir. Eşit ay-
dınlatma miktarı için elektrik tüketimi diğerlerine göre en az Çalışma No.: 43
olan ampul çeşididir.
2. Öğrencilerin vereceği cevaplarda farklılık görülebilir. Muhte- 1. Uyarılmış emisyon yolu ile elde edilen ışık; aynı fazlı, aynı
frekansa sahip, aynı yönlü fotonlardan oluşur. Bu özelliklerin
mel cevaplar: kullanıldığı ışık kaynağına LASER denir.
Araba farlarında, ışıldaklarda, trafik ışıklarında, cep telefonu
flaşlarında kullanılmaktadır. Bunların yanında veri depolama 2. Haberleşme sektöründe milyonlarca değişik frekanstaki bil-
(blue-ray diskler), veri iletimi (Li-Fi) ve makine görüş sistem- gi aynı anda lazer teknolojisi ile taşınabilmektedir. LASER,
leri (örneğin barkod tarayıcılar) gibi pek çok farklı teknoloji uzayda mesafe ölçmede kullanılır. LASER; inşaatlarda, tünel
alanında da LED’lerin avantajlarından yararlanılmaktadır. yapımında, yön ve doğrultu tespitinde diğer yöntemlere göre
daha mükemmel ve kullanışlıdır. Askerî alanda da kullanılan
3. Elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştüren yarı iletken devre LASER ışınları; mesafe ölçme, barkod okuma ve yer tanıma
elemanlarına LED denir. amacıyla da kullanılmaktadır. Fiber optik haberleşme sistem-
lerinde ve gece görüş dürbünlerinde de LASER teknolojisi
kullanılır. Ayrıca ışık gösterilerinde ve hologram elde edilme-
Çalışma No.: 40 sinde LASER ışınlarından yararlanılır.

1. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- 3. LASER ışınlarında yüksek enerji seviyesindeki elektronlar,
mel cevaplar şöyle olabilir: kendiliğinden geçişle normal ışık üretir. LASER düzenekleri,
Sera gazı üretmemesi, yenilenebilir olması, bakım ve üretim düşük enerji seviyesindeki elektronların ışığı soğurarak daha
yüksek enerji seviyelerine çıkmasını zorlaştırır; böylelikle
maliyetlerinin düşük olması vb. durumlar güneş pili kullanı- uyarılmış geçişteki elektron sayısının fazla olmasını sağlar.
mının avantajlarına örnek verilebilir. Bölgeye, mevsimlere Bu sistemde elektronlara dışarıdan enerji verilerek elektron-
ve za mana göre üretiminin değişiklik göstermesi, bazı güneş ların yüksek enerji seviyesinde tutulması sağlanır ve LASER
paneli çiftliklerinin inşası sırasında verimli tarım arazilerinin ışığı elde edilir.
kaybe dilmesi vb. durumlar güneş pili kullanımının dezavan-
tajlarına örnek verilebilir.
Çalışma No.: 44
2. Güneş pilleri günlük yaşamda hesap makinesi, saat, güneş
enerjisi ile çalışan araçlar, şarj aletleri, sokak ve bahçe lamba-
1. Yönerge
ları gibi birçok alanda kullanılmaktadır ve kullanımı her geçen
gün artmaktadır. (4) Herhangi bir iletkenin elektrik direncinin kritik bir sıcak-
lık ve kritik bir manyetik alan altında tamamen ortadan
3. Güneş’ten gelen ışınları elektriğe dönüştürebilen elektronik kalkmasıdır.
sisteme verilen addır. (6) En küçük maddelerin teknolojisi olarak da tanımlanabilir.
(5) Kuantum fiziğinin günlük hayatta işlevsellik kazanma sü-
Çalışma No.: 41
recinde önemli bir yere sahip olan nanoyapılar, 1-100 nm
1. Süper iletkenler akıma karşı direnç göstermez ve manyetik arasındaki yapılardır. Bu boyutlarda sistemlerin fiziksel
alanı dışlarlar. Bu özellikler sağlık, ulaşım ve enerji alanların- davranışlarında farklı özellikler gözlenir. Bu özellikleri
da teknik gelişmeler sağlar. kuantum fiziğinin ilkelerinden yararlanarak açıklayan bi-
lim dalıdır.
2. Ülkemiz bilim insanlarının bu alanda yaptığı çalışmalar, ge- (7) Uyarılmış emisyon yoluyla elde edilir. Dalga boyları aynı
leceğin teknolojisi olan süper iletkenlik alanında malzeme- olan fotonlardan oluştukları için tek renkli ve dağılmadan
de dışa bağımlılığı azaltır. Ayrıca üretilecek ürünlerin ihracı yayılabilir.
yapılarak ülke ekonomisine büyük katkılar sunacaktır. Ham
maddesinin bor madeni olması nedeniyle de işlenmiş malze- (1) Elektrik iletkenliği bakımından iletken ile yalıtkan arasın-
me elde edildiği için katma değeri daha fazla olacaktır. da kalan maddelerdir. Normalde yalıtkan maddelerdir.
3. Bu sorunun cevabı öğrencinin yorumuna bırakılmıştır. Muhte- (3) Yapısında bulunan yarı iletkenler yardımıyla yüzeylerine
mel cevap şöyle olabilir: gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştü-
Belli bir sıcaklık değerinde elektrik akımını direnç gösterme- ren düzeneklerdir.
den ileten maddelere denir. (2) Aydınlatma denildiğinde akla gelmektedir. Elektrik enerji-
sini ışık enerjisine dönüştüren devre elemanlarıdır.
Çalışma No.: 42
2. Yönerge
1. Nanobilim ilk defa Richard Feynman tarafından 1959 yılın- a) LASER
da adı anılmaya başlayan bir bilimdir. Maddelerin çok küçük b) Nanoteknoloji
hâldeyken fiziksel yapıları değişir. Nanoteknolojideki asıl ge- c) Süper iletken
lişim, 1981 yılında keşfedilen taramalı tünelleme mikrosko- ç) Güneş pili
bunun keşfi ile hız kazandı. Günümüzde tekstil, gıda, inşaat, d) Yarı iletken
sağlık alanları başta olmak üzere birçok alanda etkinliğini e) LED
kanıtlamaktadır.
2. Günümüzde ıslanmayan ve yanmayan kıyafetler, kendi kendi-
ni temizleyen duvarlar, buğulanmayan gözlük camları, telefon

82