Page 5 - Kimya 11 | 5.Ünite

1. Kimyasal Tepkimelerde Hız

BÖLÜM: TEPKİME HIZLARI

Kimyasal tepkimeler ile tanecik çarpışmaları arasındaki ilişki
NELER KAZANILACAK? açıklanacaktır.

5.1.1. KİMYASAL TEPKİMELER VE ÇARPIŞMA
TEORİSİ
İki farklı kaptan birinde N O diğerinde CO bulunduğunda N ve BİLİYOR MUSUNUZ?
2
2
CO neden oluşmaz? Çünkü bir tepkimenin gerçekleşebilmesi için tep-
2
kimeye giren kimyasal türlerin birbirleriyle çarpışması ve etkileşmesi Kimyasal tepkimelerin hızlarını,
nasıl ilerlediklerini, hızları-
gerekmektedir. Kimyasal türlerin çarpışmasını ve tepkime hızını açıkla-
nın nasıl kontrol edileceğini ve
yan teori çarpışma teorisidir.
tepkime hızının nelere bağlı
Çarpışma teorisine göre bir kimyasal tepkimenin hızı tepkimeye
olduğunu inceleneyen alt disipli-
giren kimyasal türlerin çarpışma sayısıyla orantılıdır. Tepkimeye gi-
ne kimyasal kinetik denir.
ren kimyasal türler ne kadar çok çarpışıyorsa tepkime o kadar hızlı
gerçekleşir.
N O CO N O CO
2 Etkin olmayan çarpışma 2

N O CO Etkin olmayan çarpışma N O CO
2 2

N O CO Etkin olmayan çarpışma N O CO
2 2

N O CO Etkin çarpışma N CO 2
2 2
Görsel 5.1.1: Etkin olmayan çarpışma ve etkin çarpışma

Görsel 5.1.1’den de anlaşılacağı gibi yeterli kinetik enerjiye sahip
kimyasal türler uygun geometri ile çarpışmadıklarında ürün oluştu-
ramaz. Yeterli kinetik enerjiye sahip olmayan kimyasal türler uygun

191